Mỗi triều đại đều có phương pháp chế tạo thuốc trường sinh riêng, trong đó cách thức được ưa chuộng nhất đó là luyện đan dược và tất cả đều có một điểm chung đó là sử dụng thủy ngân làm thành phần chính.
Thủy ngân sunfua là một chất độc đối với cơ thể con người do bản thân thủy ngân vốn đã độc, các hợp chất và muối của thủy ngân lại càng độc. Những hợp chất này hoàn toàn có thể gây hại tới sức khỏe ngay cả khi chỉ tiếp xúc ngoài da. Việc tiêu thụ một lượng lớn thủy ngân sunfua sẽ hủy hoại hệ thần kinh và khả năng sinh sản của con người. Đặc biệt nếu ăn nhiều sẽ gây nghiện, người dùng có thể tử vong do ngộ độc kim loại bất kỳ lúc nào.
Trong thực tế lịch sử, tiên dược trường sinh là nguyên nhân gây ra nhiều loại bạo bệnh cho giới quý tộc cổ đại. Vậy câu hỏi đặt ra là tại sao người xưa lại ưa chuộng sử dụng loại độc dược này đến vậy?
Từ thời kỳ đồ đá, tổ tiên của con người đã sử dụng các sắc tố tự nhiên như hematit, quặng sắt vàng, phấn, máu thú, than củi và các sắc tố tự nhiên khác để vẽ những bức tranh tường sớm nhất trong hang động nơi họ sinh sống. Tuy nhiên, các sắc tố của thời đại đó chủ yếu được làm từ vật liệu tự nhiên, mức độ tinh khiết của màu sắc và chất lượng sắc tố không cao, không thể đáp ứng việc sử dụng hàng ngày của con người. Con người bắt đầu dần dần bắt đầu chế biến các sắc tố tự nhiên tinh khiết hoặc tự làm sắc tố. Cũng chính từ nhu cầu điều chế màu sắc này, nhiều loại chất độc cũng dần được phát hiện ra.
Theo cuốn Sử ký, trong xã hội Trung Quốc cổ đại, thuyết ngũ hành quy định tất cả mọi thứ trên thế giới có thể được phân loại trong năm dòng, sau đó màu sắc và phương vị cũng có thể được chia thành năm dòng, bao gồm xanh lá cây, đỏ, trắng, đen và vàng. Người dân trong xã hội phong kiến ưa chuộng sử dụng đồ trang sức và đồ dùng chứa 5 màu sắc này, vì vậy công nghệ chiết xuất, điều chế màu giản đơn dần được hình thành. Tuy nhiên, không may thay, màu đỏ, vàng và thậm chí là màu trắng đều được tạo ra từ những thứ có độc tính không nhỏ.
Chu sa là hợp chất được sử dụng trong điều chế màu đỏ son, thực ra là thủy ngân sunfua, người xưa cho lưu huỳnh phản ứng tự nhiên với thủy ngân, chuyển đổi thủy ngân bạc thành màu đỏ bạc, từ đó có được một sắc tố màu đỏ rất tinh khiết. Thủy ngân là kim loại có nhiệt độ nóng chảy thấp đầu tiên (-38,83 °C) được phát hiện bởi con người, điều này đã làm cho nó trở nên thần bí hơn trong tư tưởng của người Trung Quốc và cả các nhà khoa học phương Tây.
Đầu tiên, sắc đỏ tự nhiên của chu sa được coi là khí huyết của trời đất, tượng trưng cho sự vĩnh cửu. Thủy ngân dưới tác động của nhiệt độ cao sẽ không ngừng thăng hoa, chu kỳ qua lại này từ thể lỏng đến thể khí. Sự thay đổi này khiến người Trung Quốc nghĩ đến quá trình "Vũ Hóa thăng tiên", người phương Tây nghĩ đến cái chết và tái sinh, bởi vậy bọn họ cho rằng để luyện thuốc trường sinh chắc chắn phải sử dụng thủy ngân.
Thứ hai, phú quý và tuổi thọ là 2 thứ mà con người luôn theo đuổi. Vàng dường như là một biểu tượng của cả 2 thứ ấy, nó không chỉ quý giá - tượng trưng cho sự giàu có, mà còn luôn giữ được trạng thái ổn định, không bị tác động bởi các yếu tố môi trường, tức là tượng trưng cho sự vĩnh cửu.
Mặt khác, thủy ngân là kim loại duy nhất có thể phản ứng với nhiều kim loại khác, bao gồm cả vàng, vậy nên nó như một cầu nối chuyển giao giữa những kim loại thường và kim loại quý.
Các nhà giả kim thuật thông thường nghĩ rằng thủy ngân là vật chất khởi đầu để các kim loại khác được tạo ra. Họ cho rằng thủy ngân là thiết yếu để biến đổi của các kim loại gốc (hay không tinh khiết) thành vàng. Đây là nguyên lý và mục đích cơ bản của giả kim thuật, xét cả về phương diện tinh thần hay vật chất.
Từ đó, thủy ngân đã trở thành một phần quan trọng trong văn hóa tinh thần của người cổ đại, đồng thời thủy ngân sunfua đã trở thành một trong những sắc tố tổng hợp đầu tiên được nắm giữ bởi con người.
Do sự hiểu biết về khoa học chưa hoàn thiện, những đặc tính cơ bản của thủy ngân được hiểu thành biểu tượng sức mạnh của đất trời, thiên nhiên, của sự vĩnh cửu.
Chính vì vậy, từ một hợp chất có hại cho sức khỏe, thủy ngân được các nhà giả kim Trung Quốc đề cao, coi là một vị thuốc quý và ưa chuộng sử dụng trong điều chế các loại thuốc bổ, thuốc hồi xuân, thuốc trường sinh. Trong đó, những người chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sự thiếu hiểu biết này chính là giới quý tộc cổ đại, bao gồm cả những người trong hoàng tộc và hoàng đế.
Dung (Nguoiduatin.vn)
