Hỏi - Đáp

Tại sao người ta cho rằng thuận tay phải mới đúng nhưng vẫn còn tồn tại những người thuận tay trái?

Nhiều người dù thuận tay trái vẫn phải học viết và ăn bằng tay phải. Ở nhiều nơi trên thế giới, việc bắt trẻ em phải sử dụng 'đúng" tay là điều bình thường. Vậy thuận tay trái là sai ư?

Ngày nay, 1/10 dân số thế giới thuận tay trái. Các chứng tích khảo cổ cho thấy điều này đã có sẵn từ 500.000 năm trước, với khoảng 10% hài cốt được tìm thấy có sự khác biệt về độ dài cánh tay và mật độ xương, các công cụ cổ đại và đồ thủ công cũng là bằng chứng cho thấy sự hiện diện của việc thuận tay trái. Có một sự thật là bạn không thể lựa chọn tay thuận và nó có thể được dự đoán trước khi sinh, dựa trên tư thế bào thai trong bụng mẹ.

Tại sao người ta cho rằng thuận tay phải mới đúng nhưng vẫn còn tồn tại những người thuận tay trái?

Vậy nếu tay thuận là bẩm sinh thì liệu nó có di truyền?

Câu trả lời là nó di truyền theo tỷ lệ chứ không chắc chắn. Song sinh đồng trứng tuy cùng 1 bộ gen nhưng vẫn có thể có tay thuận khác nhau. Xác suất thuận tay phải hay trái được xác định bởi tay thuận của bố mẹ với tỷ lệ cố định đáng kinh ngạc:

- Cả bố và mẹ đều thuận tay phải thì con sẽ có xác suất 10% thuận tay trái.

- Bố thuận tay trái, mẹ thuận tay phải thì con sẽ có xác suất 17% thuận tay trái.

- Mẹ thuận tay trái, bố thuận tay phải thì con sẽ có xác suất 22% thuận tay trái.

- Cả bố và mẹ đều thuận tay trái thì con sẽ có xác suất 25% thuận tay trái.

Việc thuận tay nào sẽ có xác suất được quy định bởi bộ gene, từ đó cho thấy quá trình tiến hóa đã cố tình tạo ra phần thiểu số người thuận tay trái và duy trì tỷ lệ này qua hàng thiên niên kỷ.

Vì sao tỷ lệ này không phải là 50/50?

Tỷ lệ thuận tay trái phản ánh sự cân bằng giữa sức ép cạnh tranh tác động lên quá trình tiến hóa ở loài người. Lợi thế của việc thuận tay trái thể hiện rõ nhất trong các hoạt động mang tính đối kháng, như trong các trận đánh hay thi đấu thể thao.

Ví dụ: tuy tỉ lệ thuận tay trái khá ít nhưng có đến 50% cầu thủ bóng chày hàng đầu đều thuận tay trái. Tại sao? Vì đó là một lợi thế bất ngờ. Người thuận tay trái là thiểu số nên mọi người dành hầu hết thời gian đối kháng và tập luyện với người thuận tay phải. Nên khi thi đấu, mọi người được chuẩn bị tốt để đấu với đối thủ thuận tay phải và ngược lại nếu gặp đối thủ thuận tay trái họ sẽ cảm thấy lúng tùng.

Vậy theo như thuyết chọn lọc tự nhiên thì nhóm có lợi thế hơn có khuynh hướng phát triển nhanh chóng tới khi lợi thế này biến mất. Nếu con người chỉ chiến đấu và cạnh tranh trong suốt quá trình tiến hóa, chọn lọc tự nhiên sẽ để người có lợi thê thuận tay trái tăng trưởng mạnh đến khi lợi thế đó không còn hiếm nữa. Và khi ấy, tỷ lệ trở thành 50/50.

Nhưng sự thật không như vậy, quá trình tiến hóa của loài người còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều thứ khác chứ không chỉ hoàn toàn là cạnh tranh đối kháng. Ví dụ khi chơi golf, khi thành tích không bị chi phối bởi tay thuận, thì chỉ có 4% người chơi hàng đầu thuận tay trái. Vì nhiều công cụ quan trọng trong xã hội đã được thiết kế cho số đông người thuận tay phải nên người thuận tay trái sử dụng bất tiện và tỉ lệ mắc lỗi cao hơn và đó cũng là lý do họ chiếm tỷ lệ thấp.

Bằng cách dự đoán chính xác tỷ lệ người thuận tay trái trong dân số, từ đó cho thấy tỷ lệ người thuận tay trái tuy nhỏ nhưng ổn định theo thời gian, phản ánh một trạng thái cân bằng là kết quả của quá trình cạnh tranh và tương tác liên tục. Nó góp phần vào sự đa dạng của nhân loại. 

Dung (Nguoiduatin.vn)