Theo thống kê, Hà Nội đang có hơn 2,5 triệu xe máy có tuổi đời trên 18 năm, nếu triển khai chương trình thí điểm đổi xe máy cũ lấy xe máy mới, mỗi xe sẽ được hỗ trợ từ 2 đến 4 triệu đồng. Dư luận đang quan tâm: tiền hỗ trợ lấy từ đâu?
Nhằm từng bước giúp kiểm soát khí thải phương tiện xe máy, giảm ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông, Sở TN&MT Hà Nội vừa đề xuất thành phố Hà Nội chấp thuận chương trình “Nghiên cứu thí điểm đo khí thải và hỗ trợ đổi xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn thành phố”.
Cụ thể, đơn vị thực hiện lập 8 trạm đo khí thải và 30 đại lý hỗ trợ đổi xe máy cũ trên địa bàn 6 quận là: Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Hà Đông để triển khai chương trình.
“Khi người dân mang xe máy cũ đến các địa điểm này để đo kiểm về khí thải, nếu xe không bảo đảm điều kiện, sẽ được Hiệp hội Xe máy Việt Nam (VAMM) hỗ trợ kinh phí đổi xe máy mới với mức hỗ trợ 2 - 4 triệu đồng/trường hợp”, đại diện đơn vị triển khai thông tin.
Đề xuất cho biết, trên địa bàn Hà Nội hiện có hơn 5,7 triệu xe máy, trong đó có khoảng 2,5 triệu xe máy cũ, đăng ký trước năm 2000. Ngoài ra, chưa kể các phương tiện từ ngoại tỉnh thường xuyên tham gia giao thông trên địa bàn thành phố.
“Khí thải từ các phương tiện này gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng môi trường không khí đô thị và là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người dân Thủ đô”, đề xuất cho biết.
Từ thực tế trên, để từng bước cải thiện chất lượng không khí, tránh ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông, Sở TN&MT Hà Nội đề xuất UBND thành phố chấp thuận cho triển khai thí điểm chương trình trong 3 tháng, bắt đầu từ tháng 9 - 12/2020.
Về nguồn kinh phí thực hiện, đại diện Sở TN&MT cho biết, Hiệp hội Xe máy Việt Nam chủ động kinh phí đầu tư các thiết bị đo khí thải và lắp đặt tại 8 địa điểm đo kiểm khí thải và 30 trạm đổi xe; số lượng xe máy tham gia chương trình sự kiến là 5.000 xe. Sở TN&MT chủ trì các hoạt động tuyên truyền.
Cho rằng, chủ phương tiện sử dụng xe máy cũ nát, xả thải ô nhiễm ra môi trường phải được tuyên truyền, thậm chí cơ quan có trách nhiệm cần phải ngăn chặn, do vậy các chuyên gia, tổ chức xã hội nêu ý kiến: nếu lấy ngân sách ra để hỗ trợ là không hợp lý.
“Thành phố cần làm rõ nguồn kinh phí thực hiện chương trình, đặc biệt là khoản hỗ trợ từ 2 - 4 triệu/xe máy thay mới là lấy từ đâu”, ông Nguyễn Sinh Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội đề nghị.
Trao đổi với phóng viên Infonet về chủ trương này, ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh, Uỷ viên thường trực Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội hoàn toàn ủng hộ chủ trương đo kiểm chất lượng không khí của Hà Nội. Tuy nhiên, việc lấy nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước về bảo vệ môi trường để hỗ trợ người dân đổi xe theo đề xuất là không hợp lý.
“Bởi vì nguồn ngân sách ấy còn được chi tiêu cho nhiều việc khác chứ không chỉ có nội dung này”, ĐB Quốc Khánh nói.
Ngoài ra, với mức dự kiến hỗ trợ 2-4 triệu đồng cho người dân đổi xe, bà Khánh cho rằng không căn cứ: “Tại sao lại 2-4 triệu mà không phải là từng mức cho từng loại xe? Có những loại xe quá 18 năm mà người dân vẫn dùng tốt thì làm thế nào?”, ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh đặt vấn đề.
Bà Khánh cũng đưa ra thắc mắc: Tại sao không khuyến cáo người dân thay thế những phụ tùng gây ô nhiễm môi trường, trong khi nhiều nước cũng không bắt buộc đi thu hồi hết?
“Trên thế giới vẫn có những xe cổ tồn tại bao đời, có giá trị rất lớn khi mang đấu giá. Vì họ biết đó là xe cổ, thay thế phụ tùng để không trở thành những sản phẩm gây ô nhiễm môi trường.
Nên chăng chỉ thay thế những bộ phận trong xe dễ gây ra ô nhiễm ra môi trường. Những xe vẫn tốt dù có thời hạn đăng ký trên 18 năm mà đi thu hồi để tái chế, liệu có doanh nghiệp nào đứng ra làm hay lại thành một đống rác thải?”, ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh bày tỏ quan điểm.
Ngoài ra, bà Khánh cho rằng, việc Sở Tài nguyên và Môi trường đứng ra thực hiện dùng ngân sách nhà nước hỗ trợ cho người dân bị thu hồi xe máy quá niên hạn sử dụng cũng không hợp lý. Thay vào đó, nên để các hiệp hội, các doanh nghiệp đứng ra làm, họ sẽ tính toán hỗ trợ cho người dân thì thỏa đáng và phù hợp hơn.
“Không phải lấy tiền quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường để hỗ trợ như thế… Có vẻ như Sở sẽ chồng lấn sang vai của doanh nghiệp”, nữ ĐBQH này nhấn mạnh.
Theo ghi nhận của phóng viên, nhiều người dân cũng bày tỏ băn khoăn với chủ trương này của Hà Nội.
Anh Văn Nam (Ba Vì, Hà Nội), một lái xe công nghệ cho biết, 5 năm trước, khi còn là sinh viên cao đẳng, anh được bố mẹ mua lại chiếc xe Honda Dream (đăng ký từ năm 1993) từ người quen.
“Hai năm trong trường cao đẳng tôi chỉ đi từ nhà đến trường, mỗi ngày chưa đến 10km. Khi ra trường, tôi đi làm, mỗi ngày cũng chạy không quá 15km. Hai năm nay, doanh nghiệp nợ lương, cực chẳng đã tôi đành đi chạy Grab.
Chiếc xe là cần câu cơm của cả gia đình nên tôi cũng thường xuyên bảo dưỡng, thay dầu, sửa chữa ngay nếu có biểu hiện hỏng hóc. Hơn nữa, xe được nhập nguyên chiếc từ Thái Lan nên dù sử dụng nhiều năm nhưng máy móc vẫn rất tốt.
Nếu theo đề xuất mà Hà Nội vừa đưa ra thì xe của tôi trong diện phải thu hồi. Mức hỗ trợ cao nhất cũng chỉ 4 triệu đồng. Với 4 triệu này tôi biết mua xe gì để kiếm kế sinh nhai?”, anh Nam chia sẻ.
Cùng quan điểm với anh Nam, anh Chiến (quê Nam Định, lái xe ôm tại phố Đào Tấn) cũng rất lo ngại bởi chỉ những lao động nghèo mới sử dụng xe máy cũ: “Giờ Thành phố thu hồi và hỗ trợ 2- 4 triệu đồng thì tôi không biết xoay sở ra sao?”.
Anh Chiến chia sẻ thêm, bạn anh có chiếc xe Honda Dream cũng đã đăng ký 20 năm, mới đây có người hỏi mua 20 triệu anh ấy chưa bán. Nếu TP áp dụng quy định này, bán không được giá mà mang đi "đổi" với giá 4 triệu đồng, chắc chắn anh ấy sẽ không chấp nhận.
HP (Nguoiduatin.vn)
