'Bát nháo' mua bán sổ Bảo hiểm xã hội

Túng quẫn hoặc cần tiền tiêu xài cá nhân, nhiều người lao động đã mang thế chấp, cầm cố sổ Bảo hiểm xã hội (BHXH). Nắm bắt nhu cầu này, nhiều đối tượng đã lập ra nhiều trang trên mạng xã hội nhằm lôi kéo, dụ dỗ nhiều người lao động cầm cố để trục lợi. Thực trạng này gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến chính sách an sinh xã hội cho người lao động...

Cần tiền là “cắm sổ”

Chỉ cần gõ từ khóa “cầm, bán sổ BHXH” đã có hàng ngàn kết quả được đưa ra. Thậm chí, trên mạng xã hội facebook, zalo những đầu nậu đã lập hẳn nhiều trang fanpage để tiện “giao dịch”. Theo quan sát của chúng tôi, địa bàn của các đầu nậu nhắm đến để thu mua sổ BHXH không chỉ diễn ra tại TP.HCM mà còn các tỉnh lân cận, thậm chí đầu nậu còn lấn đến các khu nhà ở của công nhân. Điều đáng nói, việc làm phi pháp này đã diễn ra thời gian dài với nhiều “giao dịch” diễn ra trót lọt. Tại các fanpage này, hàng ngàn người lao động vào hỏi thăm, trao đổi mua bán và cầm cố sổ BHXH.

“Lúc bạn kẹt tiền, mượn ai cũng không được, vay cũng không xong. Vậy biện pháp nhanh nhất là nếu trong nhà đang có cuốn sổ bảo hiểm xã hội đã nghỉ việc hơn 6 tháng. Vậy hãy chụp rõ từng trang gửi qua zalo 08664xxx để chúng tôi báo giá cho bạn. Đồng ý thì giao sổ nhận tiền liền tay luôn”. Đó là dòng chào mời “có cánh” của fanpage có tên “Thu mua sổ bảo hiểm xã hội giá cao”. Không chỉ có fanpage này, mà nhiều trang như: Thu mua sổ BHXH; Mua sổ BHXH; Mua sổ BHXH Toàn Cầu; Mua & bán sổ BHXH; Thu gom sổ BHXH; Mua bán cầm cố sổ BHXH diễn ra với các chiêu trò tương tự.

Nếu có người cần bán, cầm sổ BHXH thì sẽ được tư vấn và thỏa thuận ngay. Mục tiêu của nhóm đối tượng này là các người lao động đã nghỉ việc từ 6 tháng trở lên. Nếu sổ còn mới, lương cơ bản cao... người cầm cố hay bán sổ sẽ được giải ngân sớm. Các đầu nậu luôn túc trực trả lời công khai các nhu cầu của khách hàng. Thậm chí, còn công khai địa điểm giao dịch, thỏa thuận giá cả qua các số điện thoại được niêm ở các trang này.

Mượn sổ BHXH của người em để đóng vai một người cần tiền, qua đầu số 08664xxx của fanpage “Thu mua sổ bảo hiểm xã hội giá cao”, chúng tôi liên hệ và được chủ nhân này trao đổi rất nhiệt tình cách cầm cố sổ, thậm chí “xúi” bán để nhận được nhiều tiền hơn.

“Em nghỉ việc bao lâu rồi, phải từ 6 tháng thì bên anh mới cho cầm cố, còn bán thì sẽ được giá hơn, ngoài ra nếu lương của em cao thì giá mua sổ BHXH sẽ càng cao. Bây giờ em kết bạn zalo qua số này, hoặc inbox qua trang của anh rồi chụp hình từng trang của sổ để bên anh thẩm định rồi ra giá, nếu đồng ý thì đến Khu công nghiệp Tân Bình hẹn gặp, sau khi công chứng ủy quyền sẽ giao tiền...” - Người đàn ông ở đầu dây cho biết. Sau đó, người này liên tục yêu cầu phải chụp từng trang của sổ BHXH gửi vào mục inbox của trang để được “thẩm định” giá, tuy nhiên chúng tôi yêu cầu được gặp cho dễ thương lượng. Để không làm mất khách, người đàn ông tên N. yêu cầu chúng tôi gặp trực tiếp và nhớ mang theo sổ BHXH đã chốt (xác nhận thời gian tham gia của cơ quan BHXH hoặc đang trong thời gian làm việc) tại một quán cà phê trên đường Lê Trọng Tấn, Tân Phú.

Được biết, ngoài việc thu mua sổ BHXH, nhóm đối tượng này cũng đến các khu công nghiệp, công xưởng để cho công nhân vay tiền, nhận cầm cố thế chấp sổ BHXH, ngay cả các tiệm cầm đồ cũng bắt đầu có dịch vụ này. Thậm chí, còn có nhiều dịch vụ khác như nhận thanh lý sổ BHXH trước thời hạn hoặc đóng BHXH nhưng đã nghỉ việc từ 6 tháng trở lên...

Nhiều hệ lụy

Lo ngại chuyện phiền toái khi đến các cơ quan liên quan để làm thủ tục nhận tiền bảo hiểm, nên nhiều người lao động “phó mặc” cho các đầu nậu, rồi cầm tiền trước. Tuy nhiên, số tiền mà những người lao động bán sổ BHXH hiển nhiên thấp hơn rất nhiều so với số tiền mà đáng ra họ phải nhận được khi làm đúng thủ tục, nhất là những lao động thâm niên. Đây chính là khoản lợi không nhỏ mà các đầu nậu hướng đến nhằm trục lợi công sức của người lao động.

Những hành vi cầm cố hay mua bán sổ BHXH là vi phạm pháp luật. Mới đây, công an huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai vừa bắt giữ 3 đối tượng tại địa phương để điều tra về hành vi cho vay lãi nặng, chuyên cầm cố sổ BHXH của hàng trăm công nhân làm việc tại khu công nghiệp trên địa bàn.

Việc mua, cầm cố sổ BHXH của người lao động, sau đó tiến hành làm thủ tục để xin cấp mới (giả vờ mất, hư hỏng) sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu như bị phát hiện khai báo không đúng sự thật.

Theo một luật sư tại TP.HCM, không được phép mua bán, chuyển nhượng thời gian người lao động tham gia BHXH và không quy định cấp lại sổ đối với trường hợp người lao động đem đi thế chấp, mà chỉ cấp lại sổ khi bị hỏng, mất. Chính vì vậy, sổ BHXH không có giá trị cầm cố. Nếu người lao động sử dụng sổ BHXH để mua bán, thế chấp thì chính họ là người chịu thiệt khi có tranh chấp về pháp luật. Vì vậy, nhằm tránh những tình huống xấu xảy ra, người lao động không nên thực hiện các hành vi mua bán cho các đối tượng thu mua. Các hành vi thu mua sổ BHXH nhằm trục lợi phi pháp bị pháp luật nghiêm cấm. Cùng với đó cơ quan chức năng kiên quyết không giải quyết thủ tục hưởng trợ cấp một lần đối với các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH. Việc cầm cố, mua bán sổ BHXH là trái quy định, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự các tổ chức, cá nhân liên quan.

“Lúc bạn kẹt tiền, mượn ai cũng không được, vay cũng không xong. Vậy biện pháp nhanh nhất là nếu trong nhà đang có cuốn sổ bảo hiểm xã hội đã nghỉ việc hơn 6 tháng. Vậy hãy chụp rõ từng trang gửi qua zalo 08664xxx để chúng tôi báo giá cho bạn. Đồng ý thì giao sổ nhận tiền liền tay luôn”. Đó là dòng chào mời “có cánh” của fanpage có tên “Thu mua sổ bảo hiểm xã hội giá cao”.

Theo Minh Việt (Nguoitieudung.com.vn)