Vì sao Mỹ hoãn trừng phạt Trung Quốc sau vụ bắn rơi khinh khí cầu?

Khi một khinh khí cầu Trung Quốc bay vào không phận Mỹ hồi tháng 2, nhiều người tin rằng vụ việc sẽ khiến Washington tung ra hàng loạt hành động để trừng phạt Bắc Kinh.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ trì hoãn đưa ra các biện pháp trừng phạt liên quan đến vấn đề nhân quyền, kiểm soát xuất khẩu và những hành động nhạy cảm khác để hạn chế gây thêm tổn hại cho quan hệ với Trung Quốc, theo Reuters.

Điều này cho thấy sự chia rẽ trong Chính phủ Mỹ, giữa một bên muốn hành động cứng rắn hơn với Trung Quốc với một bên ủng hộ cách tiếp cận kiềm chế hơn.

Đến nay, động thái “đáp trả” rõ ràng nhất của Mỹ liên quan đến vụ khinh khí cầu là việc hoãn chuyến thăm dự kiến của Ngoại trưởng Antony Blinken tới Bắc Kinh. Còn các biện pháp khác được cho là “sẽ được xem xét lại sau một vài tuần”.

Theo các nguồn tin, nhiều biện pháp vẫn chưa được áp dụng. Quyết định hoãn cấp phép xuất khẩu cho hãng viễn thông Trung Quốc Huawei và trừng phạt các quan chức Trung Quốc liên quan đến vấn đề người Duy Ngô Nhĩ đang làm ảnh hưởng đến tinh thần của đơn vị mang tên Ngôi nhà Trung Quốc trong Bộ Ngoại giao Mỹ.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden được cho là đang muốn giảm bớt căng thẳng với Trung Quốc, trong bối cảnh các nhà phân tích đánh giá quan hệ song phương đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1979.

Mới đây, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã gặp ông Vương Nghị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Trung Quốc, tại Vienna, Áo trong ngày 10-11/5. Nhà Trắng cho biết hai bên đã có cuộc đối thoại cởi mở về nhiều vấn đề, trong đó nhất trí duy trì đường dây liên lạc.

Đây là động thái tích cực, khi nhiều nghị sĩ quốc hội Mỹ mong muốn Bắc Kinh và Washington giữ liên lạc để tránh hiểu nhầm và xử lý khủng hoảng.

Tuy nhiên, các nguồn tin nói rằng chính sách hiện tại đang đưa Mỹ quay về thời điểm mà hai bên tổ chức các cuộc đối thoại cấp cao, nhưng không thu lại nhiều kết quả rõ ràng.

Trả lời câu hỏi của Reuters, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết dưới thời chính quyền ông Biden, bộ đã “phối hợp với liên ngành về số lượng kỷ lục các biện pháp trừng phạt, kiểm soát xuất khẩu và các hành động cạnh tranh khác” đối với Trung Quốc.

Quan chức này bình luận: “Không nói về các hành động cụ thể, công việc này rất nhạy cảm và phức tạp, và rõ ràng việc sắp xếp theo trình tự (các biện pháp) là điều cần thiết để tối đa hóa tác động và đảm bảo thông điệp của chúng tôi rõ ràng và chính xác”.

Một quan chức Trung Quốc xác nhận với Reuters rằng chuyến thăm của ông Blinken có khả năng diễn ra hơn nếu Mỹ chấp nhận mong muốn của Bắc Kinh về việc gác lại vấn đề. Vị quan chức cũng cho biết, Trung Quốc đã truyền đạt rằng họ không muốn FBI tiết lộ chi tiết cuộc điều tra về vụ khinh khí cầu bị bắn rơi.

Craig Singleton, một chuyên gia về Trung Quốc của Tổ chức Phòng thủ Dân chủ, cho rằng Bộ Ngoại giao Mỹ đã "mắc bẫy do chính họ tạo ra", phải từ bỏ những hành động nhằm tối đa hóa quyền mặc cả của Mỹ trong nỗ lực nối lại các cuộc trao đổi cấp cao với Trung Quốc.

“Điều này dù có thiện chí, nhưng đang giúp Trung Quốc có nhiều quyền hơn”, ông nói.

PN (SHTT)