Tại sao Botulinum là chất độc nguy hiểm, ngoài Botulinum thế giới đã từng chứng kiến những chất kịch độc trong các vụ án nổi tiếng nào

Mới đây, chuyến bay chở đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mang theo 6 lọ thuốc hiếm Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) giải độc tố Botulinum đã hạ cánh xuống Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất (TPHCM). Được biết, độc tố botulinum sinh ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum, đây là một chất độc cực mạnh, chỉ 0.03 mcg tiêm tĩnh mạch có thể gây tử vong một người nặng 70kg.

Theo các chuyên gia, ngộ độc Botulinum là ngộ độc do nhiễm độc tố vi khuẩn Clostridium botulinum. Nguyên nhân chính là do người bệnh nhiễm độc tố vi khuẩn trong thực phẩm kém chất lượng.

Độc tố do C. botulinum là loại độc tố thần kinh (neurotoxin) có bản chất là chuỗi polypeptid với phân tử lượng 150 nghìn Dalton. Độc tố botulinum gồm có 7 loại, ký hiệu bằng các chữ cái từ A đến G. Trong đó ngộ độc loại A và B là phổ biến nhất, sau đó đến E và F, các loại còn lại ít gặp hơn.

Độc tố botulinum là chất độc cực mạnh, chỉ 0.03 mcg tiêm tĩnh mạch có thể gây tử vong một người nặng 70kg, 1kg có thể gây tử vong 1 tỷ người. Người bệnh thường nhiễm độc tố botulinum qua độc tố trong thực phẩm. Tất cả các loại thức ăn nếu bảo quản không tốt đều có thể gây ngộ độc. Nguồn gây bệnh thường gặp là các loại đồ hộp có độ acid thấp như đậu, nô, thịt hộp cá hộp,...

Tuy nhiên, ngoài Botulinum không phải chất độc gây kinh hãi nhất trên thế giới với dạng tiếp xúc qua đường ăn uống hay tiếp xúc qua không khí. Dưới đây là một số chất kịch độc được các chuyên gia phát hiện trong các vụ án gây chấn động thế giới.

Chất độc thần kinh BZ và vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal

Đầu tiên cần phải biết đến BZ là chất độc thần kinh khiến một người tạm thời bị mất hết khả năng điều khiển. Ảnh hưởng sẽ đạt được trong vòng 30-50 phút và kéo dài tới 4 ngày. Chất độc này rất phổ biến tại Anh, Mỹ và nhiều nước thuộc thành viên Khốiquân sự Bắc Đại Tây Dương NATO khác.

Trước đó, vào ngày 12/4/2018, Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) đã công bố báo cáo tóm tắt kết quả điều tra, trong đó xác nhận cựu điệp viên Skripal và con gái đã bị đầu độc bằng một chất độc thần kinh. Ông Sergei, 66 tuổi, và con gái Yulia Skripal, 33 tuổi, được tìm thấy bất tỉnh trong trong một trung tâm thương mại ở Salisburry ở miền nam nước Anh.

Các chuyên gia cho biết chất độc thần kinh có thể gây ra các triệu chứng như khó thở, suy tim…do tác động lên các cơ quan kiểm soát bởi hệ thần kinh. "(Chất độc thần kinh) là những loại chất độc rất khó tạo ra và rất nguy hiểm" - giáo sư Alastair Hay của Đại học Leeds nhận định.

Ông Sergei Skripal, nguyên đại tá tình báo quân sự người Nga, bị tòa án Nga kết án 13 năm tù giam về tội phản bội tổ quốc năm 2006.

Theo cáo trạng, ông Sergei Skripal đã được trả 100.000 USD để cung cấp cho Cục Tình báo mật (MI6) của Anh danh tính các điệp viên Nga cài cắm ở châu Âu. Năm 2010, Sergei Skripal được ân xá, rồi cùng ba điệp viên Nga nữa được trao đổi với 10 điệp viên Nga bị Mỹ và Anh trục xuất.

OPCW khẳng định các mẫu xét nghiệm được OPCW thu thập là "chất độc có nồng độ cao", song báo cáo của OPCW không đề cập cụ thể đến tên chất độc hay đưa ra đánh giá, nhận định về thủ phạm thực hiện vụ đầu độc xảy ra ngày 4/3. OPCW cho biết thông tin cụ thể về chất độc và các thành phần sẽ được công bố trong báo cáo đầy đủ gửi tới các nước thành viên của cơ quan này.

Trong kết quả điều tra, Anh cáo buộc hai mật vụ của Nga có mật danh là Alexander Petrov và Ruslan Boshirov đã đặt phòng tại một khách sạn ở Đông London vào sáng Chủ nhật ngày 4/3 và sau đó tới thành phố Salisbury. Hai mật vụ này đã tiến tới trước cửa nhà riêng của Skripal- một cựu điệp viên hai mang người Nga Skripal, để xịt chất độc thần kinh lên tay nắm cửa. 4 giờ sau đó, ông Skripal và con gái mình được phát hiện bất tỉnh trên một băng ghế trong công viên.

Chất độc thần kinh VX và vụ đầu độc công dân Triều Tiên nghi là anh trai cùng cha khác mẹ với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un

9 giờ sáng ngày 13-2-2017, các camera an ninh tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur (Malaysia) đã ghi lại cảnh Kim Jong-nam, đang đi cách cổng khởi hành khoảng 40 mét. Ông ấy đang đi chậm chạp với chiếc túi du lịch màu đen treo trên vai.

Hai người phụ nữ đến gần ông Kim. Một trong số họ, mặc áo có tay, nói điều gì đó với ông ta và đi về phía trước bên trái của ông. Khi ông Kim quay lại đối mặt với cô, cô vươn tay về phía ông ấy. Người phụ nữ khác mặc áo dài tay, tiến đến ông Kim từ phía sau và quàng tay quanh mặt anh. Mặc dù có vẻ như cô đang tinh nghịch che mắt ông, nhưng thật ra cô đang bôi một chất lỏng lên da ông (sau này cơ quan điều tra xác định đó chính là chất độc thần kinh VX).

Cuộc tấn công chỉ mất bốn giây. Tuy nhiên mười một phút sau vụ tấn công, ông Kim đến trung tâm y tế. Theo các bác sĩ, ông Kim nói bị bôi một chất gì đó vào khuôn mặt của ông đang bị đau. Khi đó, ông vẫn có thể đứng một mình và mang cái túi màu đen bằng cánh tay phải. Tuy nhiên, ông Kim đã sớm ngã gục bên cạnh quầy y tế, nôn ra máu và sùi bọt mép. Ông ta bất tỉnh và mắt trợn tròn, nước mắt và nước bọt trào ra liên tục. Tim ông yếu dần và độ bão hòa oxy trong máu giảm xuống dưới mức gần 40% so với mức bình thường là khoảng 90%.

Các bác sĩ đã tiêm adrenalin để trợ tim và giữ mặt nạ oxy trên mặt ông ấy. Ông Kim nghiến chặt răng, cơ thể ông bắt đầu co giật. Khi các bác sĩ lấy máu từ miệng ông Kim và đưa ống oxy vào, họ đã có thể ngửi thấy mùi axit dạ dày của ông ấy. Sau một giờ chăm sóc khẩn cấp, các bác sĩ đánh giá rằng họ không thể làm gì thêm cho ông ấy tại sân bay và quyết định chuyển ông bằng xe cứu thương đến một bệnh viện lớn. Trên đường đến bệnh viện, tim ông chỉ đập một lần và sau đó ông tử vong.

VX được xếp vào loại chất độc thần kinh vì nó ảnh hưởng đến quá trình truyền dẫn xung động của hệ thần kinh và hoạt động chủ yếu là thẩm thấu qua da. Ở dạng nguyên chất, chất độc chết người này không mùi, không vị và giống một loại dung dịch nhờn màu nâu. VX còn tồn tại ở dạng hơi và dạng giống kem, theo chuyên san National Interest.

Chất độc VX (còn gọi là S-2 Diisoprophylaminoethyl methylphosphonothiolate), được nước Anh phát triển từ đầu những năm 1950 và đặc biệt nguy hiểm vì khó phân huỷ. Trong các điều kiện thời tiết thông thường, VX có thể tồn tại nhiều ngày, nhưng trong thời tiết cực kỳ lạnh, chất này có thể tồn tại hàng tháng trời.

National Interest cho biết chất VX dạng hơi nặng hơn không khí và khi được giải phóng, chất này sẽ lưu lại ở gần mặt đất nên đặc biệt nguy hiểm nếu được sử dụng làm vũ khí chống tiếp cận.

Vụ tấn công bằng chất độc sarin biến tàu điện Tokyo thành 'chiến trường' năm 1995

Vào một buổi sáng tháng 3/1995, các hành khách tại Tokyo, Nhật Bản, chen chân trên chuyến tàu điện ngầm bận rộn nhất thế giới trong giờ cao điểm mà không biết rằng vài phút sau đó khung cảnh nơi đây sẽ giống như bãi chiến trường.

Mùi hóa chất đậm đặc gây khó chịu, giống như mùi sơn pha loãng, mà các hành khách trên tàu điện ngầm hít phải thực chất là sarin, một loại chất độc do Đức quốc xã điều chế, nguy hiểm đến mức chỉ một giọt cũng có thể gây chết người, theo AFP.

Sarin được pha thành dạng lỏng và đặt trên 5 toa tàu tại các điểm khác nhau trong mạng lưới tàu điện ngầm. Các nhân chứng cho biết họ nhìn thấy nhiều mảnh giấy ướt trên toa tàu thấm đẫm sarin sau khi những kẻ tấn công dùng đầu nhọn của ô đâm thủng các túi chứa chất độc.

Cuộc tấn công do giáo phái Aum Shinrikyo thực hiện đã giết chết 13 người và khiến hơn 6.200 người bị thương. Kẻ chủ mưu là Shoko Asahara, một giáo viên yoga gần như mù lòa sáng lập giáo phái từ năm 1984. Y bị treo cổ vào sáng 6/7 và là người đầu tiên bị thi hành án trong số 13 thành viên giáo phái lĩnh án tử hình. Một loạt tội ác giáo phái này gây ra bắt nguồn từ việc sùng bái ngày tận thế.

Chất độc thần kinh sarin là loại chất hóa học trong suốt, không màu, không mùi, không vị, thường được lưu trữ ở dạng lỏng. Tuy nhiên, trong phần lớn các cuộc tấn công, chất độc này được bốc hơi thành dạng khí để dễ dàng phát tán ra môi trường. Bởi đặc tính không màu, không mùi, không vị, các nạn nhân rất khó nhận ra thời điểm họ bắt đầu nhiễm chất độc Sarin.

Những triệu chứng nhiễm độc đầu tiên bao gồm sổ mũi, đau mắt, chảy nước dãi, đổ mồ hôi nhiều, thở nhanh, tiểu tiện liên tục và buồn nôn. Khi phơi nhiễm lượng lớn sarin, nạn nhân có thể bị mất ý thức, toàn thân tê liệt, co giật và suy hô hấp. Tất cả các triệu chứng này sau đó sẽ dẫn tới tử vong.

Nếu nạn nhân hít phải khí sarin với liều lượng chỉ 200 mg sẽ không đủ thời gian xuất hiện các triệu chứng mà tử vong chỉ trong vài phút. Hiện sarin bị Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) liệt kê vào danh sách vũ khí hóa học thần kinh và bị cấm sử dụng hoàn toàn trong bất cứ hoàn cảnh nào.

QT (SHTT)