Những chuyên cơ với bề ngoài ít bắt mắt hơn Không lực Một đảm nhận nhiệm vụ vận chuyển tổng thống Mỹ trong các trường hợp khẩn cấp.
| E-4B Nightwatch tại sân bay Zürich, Thụy Sĩ. Video: MM. |
Chiếc Boeing 747 phiên bản đặc biệt với màu sơn xanh trắng mang tên Air Force One (Không lực Một) là biểu tượng dễ nhận ra nhất trong các chuyến công du của tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, đây không phải là máy bay duy nhất trong phi đội phục vụ người đứng đầu Nhà Trắng trong các hoạt động ở nước ngoài.
Không đoàn Vận tải số 89, đơn vị vận hành Air Force One, còn biên chế một phi đội bí mật gồm nhiều máy bay khác nhau với nhiệm vụ chính là phục vụ tổng thống Mỹ trong những tình huống khẩn cấp, theo Politico.
Nổi bật trong phi đội là "Máy bay ngày tận thế" E-4B Nightwatch, được chế tạo trên cơ sở Boeing 747 cùng loại với Air Force One, nhưng để đóng vai trò sở chỉ huy trên không trong trường hợp xảy ra chiến tranh hạt nhân. Trong khi Air Force One được thiết kế tập trung vào tính tiện nghi và nghi thức ngoại giao, E-4B có các thiết bị đặc biệt để đảm bảo khả năng liên lạc và sống sót trước đòn tấn công bằng vũ khí hạt nhân và điện từ của đối phương.
Khoang bên trong E-4B là nơi làm việc của hàng chục cố vấn quân sự, chiến lược gia và trợ lý truyền thông, những người sẽ giúp tổng thống Mỹ xử lý tình huống khi xảy ra chiến tranh hạt nhân. Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, luôn có một chiếc E-4B được đặt trong tình trạng sẵn sàng cất cánh tại căn cứ không quân Andrews, sẵn sàng cất cánh sơ tán tổng thống 15 phút sau khi cảnh báo được phát ra.
Hiện nay, một trong bốn chiếc E-4B được bố trí tại căn cứ không quân Offutt tại Omaha, bang Nebraska với động cơ nổ máy 24/7 để sẵn sàng cất cánh trong mọi trường hợp khẩn cấp.
Trong các chuyến công du nước ngoài của tổng thống Mỹ thường có sự hiện diện của một chiếc E-4B, phi công điều khiển máy bay này được lệnh giữ khoảng cách phù hợp với đội hình bay của Air Force One.
Trong biên chế của Không đoàn Vận tải số 89 còn có một số máy bay phản lực C-20C đóng vai trò máy bay dự phòng cho Air Force One nhưng không bao giờ hạ cánh cùng chuyên cơ này. Để đảm bảo bí mật, không quân Mỹ và Không đoàn Vận tải số 89 còn không liệt kê danh sách những chiếc C-20C trong biên chế của mình.
C-20C là phiên bản với hệ thống liên lạc có cấp độ bảo mật cao hơn biến thể quân sự C-20 thuộc dòng máy bay phản lực Gulfstream III. Chiếc C-20C có mã điện đàm Phoenix Banner làm nhiệm vụ chở tổng thống Mỹ, Phoenix Silver chở phó tổng thống và Phoenix Copper chở các mật vụ.
Ưu điểm của C-20C là có thể hoạt động trên đường băng có độ dài chỉ 1,5 km, trong khi Boeing 747 cần đường băng tối thiểu 2-2,3 km. Kích thước nhỏ và màu sơn trắng không bắt mắt giúp C-20C ẩn mình giữa những chiếc máy bay dân dụng khác trên sân bay, tuy nhiên đôi khi C-20C mang màu sơn xanh trắng đặc trưng của chuyên cơ tổng thống Mỹ.
Những chiếc C-20C được giữ bí mật để đảm bảo tổng thống Mỹ được sơ tán an toàn trong trường hợp khẩn cấp khi Air Force One bị vô hiệu hóa, bị tấn công hoặc tổng thống không thể tới sân bay nơi chuyên cơ này đỗ. C-20C có kích thước nhỏ và tầm bay ngắn hơn Nightwatch E-4B nên không đóng vai trò sở chỉ huy trên không, thay vào đó chuyên cơ này đưa tổng thống Mỹ tới các sở chỉ huy khác trên khắp nước Mỹ.
Theo Nguyễn Tiến (VnExpress.net)
