'Những người khốn khổ' của xứ Hàn và cuộc sống còn đáng sợ hơn cái chết của tầng lớp dưới đáy xã hội

Mới đây, vụ việc về cái chết của ba mẹ con sống trong cảnh nghèo khó ở vùng ngoại ô Hàn Quốc đã chạm đến lòng trắc ẩn của nhiều người dân tại đất nước có tỷ lệ tự tử cao nhất thế giới này và khiến Tổng thống đương nhiệm phải lên tiếng về vụ việc.

Theo một quan chức ở thành phố Suwon, cách thủ đô Seoul khoảng 25 km về phía nam, người mẹ ở độ tuổi 60, bị ung thư, trong khi một người con gái ở độ tuổi trên dưới 40 cũng mắc bệnh hiểm nghèo. Vị này cho biết họ không thể trả 300 USD tiền thuê nhà đắt đỏ hàng tháng.

Ba thi thể đã nằm hơn một tuần trong nhà trước khi được cảnh sát tìm thấy, họ cho biết những người phụ nữ này dường như đã chết do tự tử, mặc dù kết quả khám nghiệm tử thi vẫn chưa được công bố. Truyền thông địa phương cho hay, lực lượng chức năng đã tìm thấy 9 trang giấy kể về những khó khăn kinh tế mà 3 mẹ con gặp phải ở trong căn phòng mà họ phát hiện các thi thể.

Sự việc lần này đã gây ra một cơn sóng chấn động ở quốc gia từng được tuyên bố có tỷ lệ tự tử cao nhất thế giới trong suốt gần hai thập kỷ qua tại các quốc gia có nền công nghiệp phát triển. Trong nhiều ngày qua, vấn đề khỏa lấp những lỗ hổng trong mạng lưới an sinh xã hội của Hàn Quốc liên tục được đem ra mổ xẻ và bàn luận từ sau vụ việc trên.

“Tôi sẽ theo đuổi phúc lợi cho những người yếu thế hơn là phúc lợi cho chính trị, và tôi sẽ tìm ra những người dễ bị tổn thương và những khó khăn của họ”, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol cho biết vài ngày sau khi cảnh sát phát hiện 3 thi thể.

Năm 2014, một thảm kịch tương tự gây xảy ra khi một phụ nữ khoảng 60 tuổi và hai con gái đang gặp khó khăn về tài chính cũng đã tự vẫn khiến các nhà lập pháp "xứ Kim Chi" phải nới lỏng những điều kiện nhận trợ cấp để giúp hàng trăm nghìn người khác tiếp cận được khoản tiền hỗ trợ sau này. Trước đó, gia đình của 3 mẹ con được biết đã rơi vào vòng xoáy nợ nần nhưng không thể xin trợ cấp của chính phủ. Người ta đã phát hiện những khoản nợ tiền thuê nhà của căn hộ dưới hầm của họ ở phía nam Seoul và một dòng chữ “Chúng tôi xin lỗi”.

Trong những thập kỷ gần đây, Hàn Quốc đã phát triển trở thành nền kinh tế lớn thứ 10 thế giới và là một cường quốc xuất khẩu, một đất nước đi đầu về công nghệ cũng như những xu hướng văn hóa tiêu biểu. Nhưng cùng với đó, Hàn Quốc cũng dần trở thành một đất nước với đầy rẫy những áp lực xã hội, trong đó thành tích học tập là điều tối quan trọng và làm việc quá sức đã trở thành điều hiển nhiên.

Trong khi đó theo số liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), GDP của Hàn Quốc dành cho chi tiêu xã hội chỉ chiếm 12%, con số thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình 20% của 38 thành viên OECD còn lại.

Điều này có nghĩa là những người Hàn Quốc không có sự nghiệp thành công có thể bị bỏ lại phía sau khá xa so với những người đồng nghiệp của họ ở các nước giàu có khác, theo Paik Jong-woo, một bác sĩ tâm thần và là cựu giám đốc Trung tâm Phòng chống Tự tử Hàn Quốc cho biết. “Mạng lưới an sinh xã hội của Hàn Quốc không được cải thiện đủ nhanh, và sự kỳ thị của xã hội đối với các vấn đề sức khỏe tâm lý vẫn tồn tại,” Tiến sĩ Paik nói.

Tỷ lệ tự tử của Hàn Quốc hiện đang là 25,7 trường hợp tử vong trên 100.000 người, mặc dù giảm khoảng 20% ​​so với mức đỉnh năm 2011, nhưng vẫn là mức cao nhất trong khối OECD. Tính trung bình mỗi ngày, tại Hàn Quốc có khoảng 36 vụ tự sát, theo WSJ.

Tự tử là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho người Hàn Quốc ở độ tuổi từ thanh thiếu niên đến 30 tuổi. Số người chết do tự tử gấp ba lần số người chết vì tai nạn giao thông trong năm 2020. Tuy nhiên ngân sách dành cho an toàn giao thông lại cao gấp 10 lần ngân sách dành cho việc ngăn chặn các vụ tự tử.

Nhóm hoạt động Đoàn kết Nhân dân Chống Nghèo đói của Hàn Quốc cho biết, xã hội siêu cạnh tranh, bất bình đẳng xã hội và tâm lý người thắng cuộc góp phần vào những vụ tự tử tại các gia đình nghèo. Nhóm này cho biết: “Thật bi thảm khi chúng ta đang sống trong một xã hội mà chúng ta sợ đói nghèo hơn cả cái chết."

Kim Hyun-soo, Giám đốc Trung tâm Phòng chống Tự tử Seoul, cho biết chưa đến 1/5 số người bị trầm cảm tìm kiếm sự trợ giúp ở Hàn Quốc, một phần do một số công ty bảo hiểm y tế từ chối đơn đăng ký nếu có tiền sử điều trị bệnh tâm thần. Ông Kim nói: “Tự tử thường được coi là vấn đề của cá nhân hơn là của xã hội."

Khi bắt đầu nhiệm kỳ 5 năm vào năm 2017, cựu Tổng thống Moon Jae-in đã coi việc ngăn chặn tự tử trở thành một trong 100 chính sách quan trọng của mình. Ông đặt mục tiêu giảm tỷ lệ tự tử xuống 20 người chết trên 100.000 người và thành lập một bộ phận trong Bộ Y tế. Nhưng tổng số tiền được phân bổ cho các chương trình ngăn chặn tự tử từ năm 2018 đến năm 2021 là 73 triệu USD, con số chỉ bằng 10% so với quốc gia láng giềng Nhật Bản, đất nước đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giảm tỷ lệ tự tử những năm gần đây.

Tổng thống Yoon, người mới nhậm chức hồi tháng 5, hiện vẫn chưa đưa ra bất kỳ kế hoạch cụ thể nào để giải quyết vấn nạn tự tử của đất nước. Lên tiếng trước cái chết của 3 mẹ con ở Suwon, đảng của ông cho biết họ sẽ đề xuất một dự luật trong tháng này cho phép mọi người dân đều có thể nhận trợ cấp phúc lợi ngay cả khi họ đang sống tại một địa chỉ chưa đăng ký.

Được biết 3 mẹ con đã chuyển đến Suwon từ thành phố Hwaseong bên cạnh, dường như là để trốn chạy khỏi những kẻ đòi nợ. Theo lời những người hàng xóm nói với truyền thông địa phương và các quan chức, 3 mẹ con vẫn chưa đăng ký địa chỉ với chính quyền địa phương hoặc tìm kiếm hỗ trợ phúc lợi.

Theo các quan chức địa phương, không có thân nhân nào đến nhận thi thể 3 mẹ con. Truyền thông cho biết theo lời ghi chú để lại thì người cha và một cậu con trai đã chết cách đây hai năm. Chính quyền thành phố Suwon đã tổ chức tang lễ cho 3 người phụ nữ và hỏa táng thi thể của họ.

Yoon Myung-hwan, một quan chức thành phố Suwon, cho biết: “Ba người phụ nữ đã phải chịu đựng những khó khăn chồng chất và bị bỏ lại trong một điểm mù của hệ thống phúc lợi xã hội."

Nhiều tổ chức dân sự đã kêu gọi chính phủ nới lỏng các tiêu chuẩn để nhận được trợ cấp phúc lợi. Ví dụ, người nộp đơn thường bị từ chối hỗ trợ vì thu nhập của người thân vượt ngưỡng hỗ trợ dù không được thân nhân giúp đỡ về mặt tài chính.

Một số chính quyền địa phương cho biết họ đang có kế hoạch tiếp cận nhiều trường hợp khó khăn hơn thời gian tới. Tỉnh Gyeonggi, bao gồm cả Suwon, đã mở một đường dây nóng cho những người tìm kiếm phúc lợi xã hội. Thành phố Hwaseong, quê hương của ba mẹ con, đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm đến thăm hơn 10.000 hộ gia đình được xếp vào loại đang gặp khó khăn với các dấu hiệu như chậm thanh toán bảo hiểm hoặc tiền điện..

Tại cuộc họp khẩn cấp được triệu tập ngay sau khi có tin ba người phụ nữ tử vong, Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo nói rằng có nhiều trường hợp người dân không nhận được các dịch vụ phúc lợi vì họ không biết về dịch vụ này, hoặc chết một cách thương tâm vì chưa được nhận diện và hỗ trợ kịp thời.

Ông nói: “Sẽ không bao giờ có một sự việc đau lòng như vậy xảy ra thêm lần nữa."

Nhi (Nguoiduatin.vn)