Hiểm họa bất ngờ từ các cuộc thám hiểm không gian

Các nhà khoa học cảnh báo, việc con người tăng cường thám hiểm không gian có thể dẫn tới nguy cơ các virus và vi sinh vật ngoài vũ trụ xâm nhập Trái đất.

Ý tưởng về sự nhiễm bẩn hành tinh do các vi sinh vật ngoài Trái đất gây ra không phải là mới, nhưng đại dịch Covid-19 bùng phát càng làm dấy lên những lo ngại về an ninh dịch tễ học trên Trái đất.

Theo một bài báo trên tạp chí khoa học BioScience hôm 17/11, những tiến triển không ngừng trong khám phá không gian có thể tạo ra rủi ro xâm nhập của các vi sinh vật ngoài hành tinh. Chuyên gia Anthony Ricciardi thuộc Đại học McGill nhấn mạnh, do xâm nhập sinh học tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với các tài nguyên và sức khỏe con người nên nhân loại cần nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng hơn và đưa ra giải pháp xuyên biên giới để đối phó kịp thời với mối đe dọa này.

Ông Ricciardi lưu ý, mối đe dọa dường như không còn xa vời, vì bất chấp các biện pháp phòng ngừa, các chuyên gia vẫn phát hiện và phân lập “những chủng vi khuẩn có khả năng chống chịu cực điểm trước bức xạ ion hóa, quá trình khử ẩm và khử trùng cao trong phòng tẩy rửa của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA)".

Ông Ricciardi và các đồng nghiệp cho rằng, sự hợp tác lớn hơn giữa các nhà khoa học, các cơ quan chuyên trách khắp thế giới cùng những công nghệ giải trình tự ADN di động, theo thời gian thực và hệ thống cơ sở dữ liệu về các vi sinh vật gây ô nhiễm đã biết, có thể tạo điều kiện cho những phản ứng nhanh chóng.

Theo một nghiên cứu trước đó, công bố trên tạp chí khoa học Astrobiology, virus có thể tồn tại trên các hành tinh ngoài hệ Mặt trời cũng như trên những hành tinh khác thuộc hệ Mặt trời. Các nhà thiên văn học từ Mỹ và Nhật đưa ra giả thuyết rằng, virion, các hạt virus bao gồm axit nucleic và protein, có thể dễ dàng bị văng khỏi các bầu khí quyển và bám dính vào những thiên thể khác trong vũ trụ.

Nhiều khả năng virion đã bị ném vào không gian do chúng có kích thước nhỏ và số lượng lớn. Hoặc chúng có thể đến Trái đất thông qua các thiên thạch.

Giới khoa học từ lâu đã chứng minh rằng, các thể thực khuẩn có thể tồn tại trong điều kiện chân không và bức xạ ion hóa vũ trụ. Quá trình tương tự có khả năng xảy ra trên các hành tinh khác, có thể cư trú được. Các nhà khoa học nhận định, sự xuất hiện của các virus là tất yếu trên những hành tinh có sinh vật sống.

Cho đến nay, không có công cụ khoa học nào có khả năng phát hiện virus trên các vật thể ngoài vũ trụ, do thiếu các đặc điểm nhận dạng sinh học chung cho chúng. Các nhà khoa học đã đề xuất sử dụng kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) cho quá trình này, nhờ đó có thể xác định sự hiện diện của các virion cùng những đặc điểm hình thái độc đáo của chúng. Tuy nhiên, do kích thước và trọng lượng quá lớn nên TEM rất khó cài đặt trên tàu vũ trụ.

Theo Tuấn Anh (VietNamNet)