Cuộc sống bên trong "thế giới ngầm" tại Bắc Kinh

Bên dưới những con phố đông đúc tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc là cả một thế giới ngầm được xây dựng từ thời kỳ Chiến tranh lạnh.

Bên dưới những con phố đông đúc tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc là cả một thế giới ngầm được xây dựng từ thời kỳ Chiến tranh lạnh.

Chỉ riêng tại thủ đô Bắc Kinh, đã có ít nhất 10.000 khu tập thể như vậy được xây dựng. Việc làm này nhằm tránh sự đe dọa về thảm họa hạt nhân sau những căng thẳng từ cuộc Chiến tranh lạnh.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 1.

Nhiều người dân Trung Quốc đang sống trong những căn hầm tránh bom bên dưới các căn nhà tập thể tại phường Ngụy Công Thôn, quận Hải Điến, thủ đô Bắc Kinh.

Khi Trung Quốc bắt đầu áp dụng chính sách mở cửa với thế giới vào đầu thập niên 1980, Bộ Quốc phòng nước này cũng nhanh chóng chớp lấy cơ hội và tiến hành chuyển đổi những căn hầm tránh bom thành các khu nhà cho thuê với mức giá siêu rẻ.

Ngày nay, hàng triệu người dân tại thủ đô Bắc Kinh - đặc biệt là tầng lớp lao động và sinh viên nghèo từ quê lên thành phố đã lập tức biến mất khỏi cuộc sống phồn hoa khi màn đêm buông xuống. Họ chấp nhận ẩn mình vào một thế giới khác nằm bên dưới lòng đất, sống cuộc đời tăm tối với điều kiện không thể tồi tàn hơn.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 2.

Những căn hầm này chính là nơi cư ngụ của nhiều người trẻ từ quê lên thành phố nhằm tìm kiếm một cơ hội việc làm cho riêng mình.

Cảm thấy hứng thú với hiện tượng đó, ông Antonio Faccilongo, nhiếp ảnh gia người Ý đã ghé thăm Bắc Kinh để ghi lại cuộc sống bên trong những căn hầm tránh bom đặc biệt ấy.

"Mặc dù được xây dựng rải rác ở các khu vực chính, song việc thâm nhập vào đây lại không hề dễ dàng. Tôi đã gặp rất nhiều khó khăn và từng có ý định rút lui vì quá chán nản", ông Faccilongo chia sẻ.

Đặt chân tới nơi nào, nhiếp ảnh gia người Ý cũng bị nhiều nhân viên bảo vệ từ chối theo cách rất lịch sự. Họ cho rằng luật pháp Trung Quốc luôn nghiêm cấm các công dân nước ngoài tiếp cận vào cơ sở tránh bom hạt nhân với các lý do liên quan tới vấn đề bảo mật.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 3.

Họ tìm tới những căn hầm tránh bom cũ kĩ vì mức giá cho thuê khá rẻ.

Vì tôn trọng luật pháp Trung Quốc nên nhiếp ảnh gia Faccilongo đã nhiều lần nộp đơn xin phép tới cơ quan chính quyền địa phương nhưng đều bị bác bỏ hết.

Chẳng còn cách nào khác, ông đành phải tận dụng lúc nhân viên bảo vệ rời đi nơi khác để lẻn vào bên trong những căn hầm bí mật đó. Dẫu vậy, ông vẫn bị những cư dân tỏ thái độ đề phòng, ngượng ngùng và không muốn bị chụp ảnh.

"Tôi đã gặp khoảng 150 người, nhưng chỉ gần 50 người đồng ý để cho tôi chụp ảnh với lý do không muốn bị ghi hình khi đang sống chui lủi ở các căn hộ chật chội dưới lòng đất. Họ đã nói dối với người thân ở quê về một công việc tốt, về một cuộc sống rất đàng hoàng ở những căn hộ chung cư có đầy đủ tiện nghi", ông Faccilongo kể lại.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 4.

Tuy nhiên, nhiều người có việc làm ổn định vẫn tiếp tục ở lại những căn hầm ngầm này.

Trên thực tế, cuộc sống bên trong những căn hầm ngầm trên thực sự rất khó khăn và bất tiện.

Mặc dù được thiết kế với mạng lưới điện nước đầy đủ nhằm cung cấp nơi trú ẩn tạm thời cho người dân, song việc thiếu hệ thống thông khí với bên ngoài đã khiến bầu không khí tại đây trở nên quá ngột ngạt.

"Đó là khu vực khốn khổ nhất mà tôi từng ghé thăm. Họ phải dùng chung khu nhà bếp ẩm mốc, thậm chí đi vệ sinh trong tình trạng đông đúc và cực kì mất vệ sinh", ông Faccilongo nhận định.

Luật pháp tại thủ đô Bắc Kinh yêu cầu những khu nhà cho thuê phải cung cấp diện tích sinh hoạt tối thiểu là 4m2 cho mỗi người thuê nhà, tuy nhiên bên trong các căn hầm tăm tối thì mọi yêu cầu ấy đều không đáp ứng đủ.

Có lần, nhiếp ảnh gia trẻ tuổi đã bắt gặp một gia đình 4 người đang sinh sống trong căn phòng siêu nhỏ nằm cạnh bãi gửi xe bẩn thỉu.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 5.

Một số người còn lập gia đình và mở các loại dịch vụ bán hàng bên dưới khu vực hầm ngầm.

Từ năm 2010, do lo ngại về vấn đề an toàn cùng sự thiếu trách nhiệm từ phía người cho thuê, chính quyền thủ đô Bắc Kinh đã ra lệnh nghiêm cấm sử dụng những căn hầm tránh bom và các khu nhà kho chứa đồ làm nơi ở cho hàng loạt cư dân trên thành phố.

"Công tác dọn dẹp vẫn dậm chân tại chỗ. Họ không muốn rời khỏi đây vì chẳng còn biết đi đâu để thuê nhà nữa", nhiếp ảnh gia nói.

Trong những thập kỷ vừa qua, thủ đô Bắc Kinh đã chứng kiến giá nhà tăng vọt với tốc độ chóng mặt.

Hiện nay, trung bình mỗi mét vuông đất thường có giá lên tới 40.000 nhân dân tệ (tương đương hơn 130 triệu đồng), khiến nơi này trở thành đô thị có chi phí sinh hoạt cao thứ ba thế giới.

Do ảnh hưởng của chế độ Hộ khẩu lạc hậu, hàng triệu người lao động nhập cư từ những miền quê nghèo không thể tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó có cả nhà ở cho người thu nhập thấp.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 6.

Bên trong một tiệm làm tóc dưới lòng đất.

Theo nhiếp ảnh gia Faccilongo, mỗi căn phòng diện tích nhỏ tại các khu hầm ngầm thường có giá cho thuê chỉ khoảng 270 nhân dân tệ mỗi tháng (tương đương hơn 900 nghìn đồng).

Ngoài ra, những căn phòng đủ cho 10 người cùng chung sống rơi vào khoảng 1.400 nhân dân tệ, hay nói cách khác là chưa tới 150 nhân dân tệ mỗi người/ tháng (tương đương gần 500 nghìn đồng).

"Chúng tôi tin đây chỉ là một bước đệm nhỏ trong sự nghiệp của mình. Chúng tôi sẽ đủ tiền để thuê hoặc mua các căn hộ chung cư tử tế hơn với cửa sổ và ánh mặt trời trong tương lai không xa", nhiều người dân khẳng định.

Cuộc sống bên trong thế giới ngầm tại Bắc Kinh - Ảnh 7.

Mặc dù phải sống trong những căn phòng chật chội, song nhiều người dân vẫn sắm điện thoại sang để thể hiện đẳng cấp của bản thân.

Trong những năm gần đây, những căn hầm ngầm đang dần trở thành các tụ điểm vui chơi giải trí của cộng đồng. Nhiếp ảnh gia Faccilongo đã bắt gặp nhiều căn phòng được chuyển đổi thành nhà hàng nhỏ, phòng chơi bi-a, tiệm hát karaoke hay lớp dạy viết chữ thư pháp.

"Những căn hầm này đã trở thành một chất keo đặc biệt giúp gắn kết các lực lượng khác nhau trong xã hội, nơi cả người giàu lẫn người nghèo đều cảm thấy thân thuộc", ông Faccilongo chia sẻ.