Chuyên gia kinh tế dự đoán gì về kết quả bầu cử tổng thống Mỹ 2020?

Cơ hội giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ của ứng cử viên đảng Dân Chủ Joe Biden đã "tăng mạnh", theo các chuyên gia kinh tế.

Trong báo cáo đăng tải hôm 24/04, các chuyên gia thuộc Nhóm Tình báo Kinh tế (EIU) của tờ The Economists cho rằng cục diện bầu cử Mỹ đã thay đổi đáng kể trong những tháng gần đây và đánh giá "khả năng đắc cử của ông Biden hiện là rất cao."

Hồi đầu năm, các chuyên gia kinh tế cho rằng tổng thống Donald Trump nhiều khả năng sẽ tái cử nhờ kinh tế phát triển, tỷ lệ thất nghiệp thấp và việc nội bộ đảng Dân Chủ thiếu đoàn kết. Tuy vậy giới chuyên gia hiện nay đánh giá "tất cả những điều đó đã thay đổi" sau khủng hoảng Covid-19, suy thoái kinh tế và làn sóng biểu tình nghiêm trọng nhất diễn ra tại Mỹ trong nửa thế kỷ vừa qua.

"Phản ứng của tổng thống Trump với hai cuộc khủng hoảng ngày càng bộc lộc phong cách gây chia rẽ, vốn không được lòng cử tri độc lập, những người đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định kết quả bầu cử," báo cáo nhấn mạnh.

"Trong khi đó, cử tri đảng Dân Chủ đã thể hiện sự đoàn kết trong việc ứng cử viên của họ, ông Joe Biden," theo EIU.

Tổng thống Trump hưởng lợi từ nhóm cử tri ủng hộ ông, được giới phân tích đánh giá chiếm khoảng 40-44% dân số Mỹ, tuy vậy EIU cho rằng ông cần thu hút những cử ngoài nhóm này thì mới có thể đánh bại ông Biden trong cuộc bầu cử tháng 11.

"Những tháng vừa qua, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã đánh mất hầu hết lợi thế trước đây. Vì lý do đó, chúng tôi không cho rằng ông Trump sẽ có thể thu hút được sự ủng hộ cần thiết từ những cử tri trung lập để có thể giành chiến thắng năm nay," các nhà phân tích nhận định.

Yếu tố quan trọng nhất đối với chiến dịch tranh cử của tổng thống Trump năm nay sẽ là tình trạng nền kinh tế Mỹ, theo EIU.

“Những hy vọng trước đây rằng nền kinh tế sẽ phục hồi nhanh chóng vào quý III 2020, sau khi các biện pháp phong tỏa phòng chống Covid-19 được dỡ bỏ dường như quá lạc quan,” các nhà kinh tế đánh giá. Theo giới chuyên môn, chi tiêu tiêu dùng sẽ không thể phục hồi về mức trước đại dịch, cho tới khi vaccine Covid-19 được sản xuất đại trà, điều họ cho rằng sẽ chỉ có thể xảy ra vào cuối năm 2021.

“Nhu cầu thấp sẽ tiếp tục là gánh nặng cho các doanh nghiệp, và nhiều khả năng sẽ giữ tỷ lệ thất nghiệp ở mức 10% tại thời điểm bầu cử,” giới chuyên gia đánh giá.

Báo cáo của EIU đánh giá các gói kích thích kinh tế đã giúp nhiều hộ gia đình tránh được ảnh hưởng của suy thoái kinh tế gây ra bởi đại dịch, đồng thời “làm tăng sự ủng hộ đối với ông Trump trong các cuộc trưng cầu dân ý”. Tuy vậy, giới chuyên gia lo ngại nếu các gói hỗ trợ không được gia hạn vào tháng 07 tới, nhiều người Mỹ sẽ gặp khó khăn về tài chính từ nay cho tới cuối năm.

“Điều này không phải là tin tốt cho ông Trump, bởi tình trạng nền kinh tế ở thời điểm gần cuộc bầu cử là yếu tố quyết định tới lá phiếu của cử tri,” các chuyên gia cho biết, dù họ tin rằng vấn đề này là chưa đủ để khiến ông Trump thất cử.

Kết quả trưng cầu dân ý hồi đầu tháng của hãng tin CNBC và Change Research cho thấy ông Biden đã vượt ông Trump ở sáu bang chiến trường quan trọng bao gồm Arizona, Florida, Michigan, Bắc Carolina, Pennsylvania và Wisconsin. Ở các cuộc trưng cầu dân ý trước tháng 03, ông Trump luôn nhỉnh hơn so với đối thủ.

Ngoài tình hình kinh tế, EIU cho biết có “một số yếu tố quan trọng khác” cũng sẽ ảnh hưởng tới kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Các cuộc biểu tình trên khắp nước Mỹ sẽ có ảnh hưởng quan trọng tới kết quả bầu cử, theo EIU. Việc sử dụng vũ lực đối với người biểu tình có thể sẽ khiến các cử tri trung lập không ủng hộ chính quyền của ông Trump.

Quan hệ Mỹ - Trung Quốc diễn biến theo hướng xấu đi cũng có thể ảnh hưởng tới kết quả bầu cử. Nếu thỏa thuận thương mại giữa hai bên sụp đổ, nông dân Mỹ, vốn đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch tái cử của tổng thống Trump - sẽ bị ảnh hưởng.

Lựa chọn ứng viên phó tổng thống của ông Biden cũng được đánh giá là rất quan trọng. Nếu lựa chọn một thành viên đảng Dân Chủ theo xu hướng cấp tiến, ông sẽ dễ dàng lấy lòng những người từng ủng hộ thượng nghị sĩ Bernie Sanders, qua đó mở rộng tầm ảnh hưởng.

Ảnh hưởng của Covid-19 đồng nghĩa với việc vẫn chưa rõ liệu các biện pháp giãn cách xã hội có khiến tỷ lệ đi bầu của cử tri vào tháng 11 có sụt giảm hay không. Lá phiếu của những cử tri trung lập sẽ hết sức quan trọng đối với cả hai ứng viên, do đó việc tăng tỷ lệ đi bầu của cử tri, cũng như vận động bầu cử qua thư được đánh giá là then chốt.

Tuy vậy, bất kỳ sự cố nào xảy ra đối với hệ thống bầu cử qua thư cũng sẽ khiến kết quả cuối cùng gây ra nhiều tranh cãi, các chuyên gia cảnh báo.

Tố Linh (Nguoiduatin.vn)