Đầu tháng 12, Parbati Buda Rawat, 21 tuổi ở Accham, một huyện xa xôi ở phía tây Nepal đã chết sau khi bị anh rể ép ra lều do đến kỳ kinh nguyệt. Cô đã chết trong một túp lều đầy khói vì ngọn lửa cô thắp để giữ ấm.
Parbati Buda Rawat không phải là trường hợp đầu tiên. Đầu năm 2019, cô gái trẻ Parbati Bogati - 17 tuổi, cũng chết trong căn lều tồi tàn, không cửa vì ngạt khói độc. Đó là hệ quả của cái gọi là "chhuapadi" - hủ tục của người Hindu cổ, trong đó đòi hỏi phụ nữ phải tự cách ly bản thân mỗi khi đến kỳ.
Theo kết quả cuộc khảo sát mới đây của ĐH Bath (Anh), có tới 77% phụ nữ và trẻ em gái sống tại trung tây Nepal đang bị buộc phải đến sống trong những "túp lều kinh nguyệt" mỗi lần đến tháng, dù chính phủ Nepal đã ra lệnh cấm thực hiện nó vào năm 2018.
Theo hủ tục này, phụ nữ và các cô gái ở Nepal bị ép ra ở các túp lều hoặc chuồng gia súc khi đến tháng vì bị coi là dơ bẩn. Phụ nữ tại thành phố và có xuất thân giàu có ít có xu hướng thực hiện hủ tục này. Dù vậy, tất cả các cô gái đều rất sợ vì hủ tục này đã cướp đi tính mạng của nhiều phụ nữ và cô gái ở Nepal hàng năm do bị rắn cắn, bị động vật tấn công hoặc ngạt khói vì đốt lửa sưởi.
"Các cô gái tham gia khảo sát cho biết họ sợ bị rắn và động vật tấn công vào ban đêm, và đôi khi là những người lạ", Jennifer Thomson, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết. "Trong khi đó nhiều người khác chia sẻ họ vẫn bị ám ảnh, căng thẳng khi nghĩ tới dù chưa từng thực hiện hủ tục này".
Những túp lều xiêu vẹo, lụp xụp thường có duy nhất cửa ra vào, không có cửa sổ và có điều kiện vệ sinh kém. Trong trường hợp không thể đến lều kinh nguyệt (chhau hut) hoặc lều bị sập, các cô gái cũng không còn lựa chọn nào khác là ngủ ngoài trời, bất kể nó nguy hiểm đến đâu. Nhiều cô gái chia sẻ họ cảm thấy lo lắng, sợ hãi và tuyệt vọng mỗi khi đến tháng.
Ngoài các ảnh hưởng về thể chất và tinh thần, các cô gái ở Nepal còn chịu sự xa lánh, kỳ thị của người xung quanh. Một số cô gái kể rằng họ không được phép chạm vào người thân, không được vào bếp, không được nấu ăn hoặc ăn những thứ rất bình thường như các sản phẩm làm từ sữa.
Để giải quyết vấn đề này, Thompson cho biết các tổ chức vì cộng đồng tại đây phải nỗ lực hơn trong việc tuyên truyền vệ sinh cá nhân, và phải làm sao để thay đổi sự kỳ thị liên quan đến kinh nguyệt. Rõ ràng, kinh nguyệt là quyền của con người, dù phụ nữ không có sự lựa chọn.
Theo nhóm nghiên cứu, Chhaupadi vẫn phổ biến ở Nepal do đây là tập tục ăn sâu vào tư tưởng của người Nepal từ nhiều thế kỷ, và do sự lỏng lẻo của các cơ quan chức năng và thực thi pháp luật. Các nhà nghiên cứu đề xuất mở rộng phạm vi tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của người dân về hủ tục cũng như ảnh hưởng tiêu cực của nó tới sức khỏe thể chất và tinh thần của phụ nữ.
Từ năm 2005, chính phủ Nepal đã ra lệnh cấm thực hiện hủ tục Chhaupadi. Đến năm 2018, nó bị liệt vào danh sách tội phạm hình sự sau khi ghi nhận nhiều trường hợp tử vong. Theo luật, bất kỳ ai ép phụ nữ ra lều ở vào kỳ kinh nguyệt bị phạt tù 3 tháng hoặc phạt khoảng 30 USD. Tuy nhiên, tập tục vẫn còn phổ biến, đặc biệt ở các vùng xa xôi, hẻo lánh của Nepal và là nỗi ám ảnh đối với phụ nữ ở quốc gia Nam Á này. Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra, 40% cô gái tham gia khảo sát không biết hủ tục này là bất hợp pháp.
Hiền Lê (Nguoiduatin.vn)
