Gia đình

6 lời nói của kẻ thao túng tình cảm

Kẻ bạo hành cảm xúc sẽ thao túng tinh thần, khiến nạn nhân hoang mang về phán đoán, cảm xúc và trí nhớ của mình.

6 lời nói của kẻ thao túng tình cảm
Ảnh: Shutterstock

Ở phương Tây, thuật ngữ "thao túng tình cảm" được phổ biến sau vở kịch của Patrick Hamilton năm 1938, trong đó một người chồng cố thuyết phục vợ rằng cô mất trí để cô không phát hiện ra những hành vi sai trái của hắn. Thuật ngữ này càng trở nên phổ biến sau scandal kiểm soát bạn trai quá mức của nữ diễn viên Seo Ye Ji.

Kẻ thao túng cảm xúc người khác để đạt được và duy trì sức mạnh trong mối quan hệ. Nó khiến nạn nhân mất tự tin cũng như niềm tin vào khả năng nhận thức, phân biệt đúng sai của mình. Theo nhà tâm lý trị liệu Beverly Engel, tác giả cuốn sách Mối quan hệ bạo hành cảm xúc, thao túng còn là cách kẻ bạo hành từ chối chịu trách nhiệm cho hành vi xấu của họ.

Ví dụ, kẻ đó buộc tội bạn tán tỉnh người khác hoặc không chung thuỷ là các tín hiệu cho thấy họ bạo hành cảm xúc. Họ có thể nói với bạn: "Anh không thể chịu được cách em tán tỉnh người đàn ông khác bất cứ khi nào chúng ta dự tiệc" trong khi họ mới là người lăng nhăng. Dưới đây là sáu câu kẻ thao túng hay nói để giúp bạn dễ nhận ra hơn.

1. "Điều đó không bao giờ xảy ra đâu"

Kẻ thao túng thường làm hành vi xấu sau đó phủ nhận hoàn toàn những gì đã xảy ra để khiến nạn nhân nghi ngờ bản thân mình. "Càng băn khoăn về bản thân, nạn nhân càng tin 'thực tế' mà kẻ thao túng tạo ra và càng dễ bị điều khiển", Lisa Ferentz, chuyên gia nghiên cứu sang chấn cho biết.

2. "Em/anh nhạy cảm quá"

Khi bạn muốn bày tỏ nỗi đau hoặc sự thất vọng về hành động của kẻ thao túng cảm xúc, họ sẽ lập tức quay lại tấn công bạn. Ví dụ, họ chê bai thể hình của bạn trước mặt gia đình. Lúc bạn thể hiện sự khó chịu, họ sẽ trách bạn quá nhạy cảm và nói rằng "ai cũng biết đó chỉ là trò đùa" nhằm mục đích khiến bạn cảm thấy mình thật ngu ngốc và về sau không dám lên tiếng bảo vệ chính mình nữa.

"Một khi bị kẻ bạo hành phá vỡ niềm tin vào nhận thức bản thân của nạn nhân, nạn nhân sẽ chấp nhận những hành vi bạo hành và chịu đựng việc duy trì mối quan hệ", Engel nói.

3. "Em/anh điên rồi, người khác cũng nghĩ thế đấy"

Theo thời gian, những lời nói dối của kẻ thao túng khiến nạn nhân nghi ngờ mức độ tỉnh táo của mình. "Lúc nạn nhân mất hết sự tự tin, kẻ thao túng sẽ xác nhận nỗi sợ lớn nhất của nạn nhân bằng câu "Em/anh điên rồi", Ferentz nói.

Mặt khác, kẻ thao túng sẽ cố gắng thuyết phục gia đình, bạn bè của bạn rằng bạn có vấn đề về tinh thần. Theo Ferentz, như vậy, bạn vừa mất sự đáng tin, vừa trở nên xa cách với những người có thể hỗ trợ bạn. Sẽ chẳng ai tin câu chuyện bạn kể nên hậu quả là, bạn càng phụ thuộc vào mối quan hệ với kẻ thao túng.

4. "Trí nhớ em/anh tệ quá"

Nhà trị liệu Shannon Thomas, tác giả cuốn sách Chữa lành khỏi lạm dụng tiềm ẩn, nói: "Chúng ta đều có lúc quên các sự kiện, chi tiết trong quá khứ. Nhưng kẻ bạo hành sẽ tận dụng điều này này để tạo nên những ký ức sai lệch, khiến nạn nhân không còn niềm tin vào trí nhớ bản thân của mình để dễ bề kiểm soát".

5. "Anh xin lỗi vì em nghĩ rằng anh tổn thương em"/"Em xin lỗi vì anh nghĩ rằng em tổn thương anh"

Bề ngoài, câu nói này nghe như một lời xin lỗi nhưng thật ra không phải. Đây thực chất là cách kẻ bạo hành cảm xúc giảm bớt trách nhiệm về nỗi đau họ gây ra và đổ lỗi cho bạn vì đã hiểu sai tình huống, theo nhà tâm lý học lâm sàng, B. Nilaja Green.

"Nạn nhân sẽ dần tin rằng họ quá nhạy cảm, phi lý trí và càng tin lời kẻ bạo hành nói. Nạn nhân sẽ phụ thuộc vào cách giải thích của người khác về sự kiện có vẻ chính xác và hợp lý hơn", bà Green nhận định.

6 lời nói của kẻ thao túng tình cảm - 1
Ảnh: Shutterstock

6. "Em/anh nên biết anh/em sẽ phản ứng như thế nào chứ"

Đây cũng là một lời nói để kẻ thao túng rũ bỏ trách nhiệm. Thay vì nhận lỗi, họ lại trách ngược nạn nhân.

Shannon Thomas nói: "Kẻ bạo hành coi hành vi sai trái kia không phải của mình. Bằng cách nói đáng lẽ nạn nhân phải biết trước, kẻ bạo hành đổ lỗi cho cả nạn nhân lẫn bản thân hành vi nhưng không nhận trách nhiệm".

Để thoát khỏi một mối quan hệ độc hại với kẻ thao túng cảm xúc là một điều khó khăn nhưng vẫn có thể làm được. Dưới đây là một số lời khuyên dành cho bạn.

Tin tưởng bản thân

Kẻ thao túng khiến bạn mất niềm tin vào bản thân nhưng hãy thành thật với những gì bạn nhận thấy. "Hãy tự hỏi mình xem cảm giác bất an, khó chịu ấy có thể nói lên điều gì và thu thập thông tin trước khi thực hiện bước đi tiếp theo", nhà trị liệu tâm lý Robin Stern khuyên.

Giữ email và tin nhắn

Nếu muốn đáp trả lại kẻ bạo hành cảm xúc, lưu giữ email và tin nhắn là một cách tốt. Như thế, bạn sẽ có bằng chứng về những gì đã xảy ra. Bạn cũng có thể viết lại những điểm quan trọng trong các cuộc nói chuyện để phân tích thực tế với sự bóp méo của người kia.

Nói thẳng

Khi bị kẻ bạo hành cảm xúc trách "quá nhạy cảm", đừng im lặng. Hãy đáp lại bằng những câu như: "Không, em/anh không quá nhạy cảm mà chỉ hành xử như bất cứ ai bị anh/em đối xử như vậy" hoặc "Không, em/anh không quá nhạy cảm. Vấn đề là anh/em quá thiếu nhạy cảm".

Điều cần chú ý là nói thẳng không khiến kẻ bạo hành cảm xúc thay đổi mà chỉ giải tỏa phần nào cảm xúc cho nạn nhân. Theo Ferentz, bạn tốt nhất không nên đôi co với kẻ bạo hành mà hãy lên kế hoạch rời đi.

Tham khảo ý kiến bạn bè, người thân hoặc nhà trị liệu

Hãy hỏi một người thân xem họ sẽ cảm thấy thế nào nếu nửa kia của họ cư xử giống kẻ bạo hành cảm xúc mà bạn gặp phải. Hãy hỏi họ xem họ có thấy bạn cư xử khác khi ở cạnh kẻ bạo hành cảm xúc hay không.

"Liệu bạn có thu mình lại, nhất trí với mọi điều kẻ bạo hành nói và dường như đánh mất chính mình không", Green gợi ý.

Nhiều nạn nhân sợ chia sẻ với người thân của mình vì không muốn phản bội nửa kia nhưng trong trường hợp một mối quan hệ độc hại, bạn phải lên tiếng để bảo vệ bản thân.

Ngoài ra, hãy cân nhắc liên hệ với một chuyên gia sức khỏe tâm thần để được tư vấn, hỗ trợ chuyên sâu.

Theo Donggeul (Ngoisao.net)




https://ngoisao.net/6-loi-noi-cua-ke-thao-tung-tinh-cam-4275170.html