Kỹ thuật lái xe số tự động xuống dốc, đổ đèo

Dù là xe số sàn hay số tự động thì khi xuống dốc ta cũng phải hết sức cẩn thận và luôn phải làm chủ tốc độ.

Xuống dốc là xe bị rơi vào tình trạng chạy theo quán tính. Xe càng to, trọng lượng càng lớn, tốc độ chủ động (tốc độ của xe chạy khi ta đạp ga) của xe càng lớn thì quán tính của xe càng lớn.

Chạy bằng số càng cao xuống dốc thì quán tính của xe cũng càng lớn. Xe chạy xuống dốc nhanh vượt ý muốn buộc ta phải phanh, phanh càng nhiều thì phanh càng nóng, càng chóng hỏng do má phanh bị mòn vẹt hoặc cháy đen bóng loáng.

Có trường hợp do má phanh cũ mòn nhiều, chất lượng giảm đáng kể, hoặc má phanh dán bị lỗi chế tạo, khi xe bị phanh gấp đã bong cả má phanh rơi ra ngoài.

Do những lý do trên mà khi ta lái xe xuống dốc, lái xe nên giảm tối đa dùng phanh, chỉ phanh khi thật sự cần thiết. Nếu ít phanh thì xe sẽ chạy nhanh quá, vậy ta cũng phải biết sử dụng hộp số đúng kỹ thuật, chuyển về số thấp (chế độ L, S, M +/-). Việc này là hết sức cần thiết vì liên quan đến an toàn.

Cách chuyển số thấp

Hầu hết xe số tự động nào cũng đều giống nhau về cơ bản khi vận hành. Vị trí của cần số xe tự động cũng đều có các kí hiệu P, R, N, D, trong số đó có vài vị trí được đánh dấu bằng các con số: 4, 3, 2, L… Vì vậy mà đa số các xe số tự động đều giống nhau ở cách vận hành, nếu có điểm khác nhau thì có thể vì một số loại xe được thiết kế thêm những chức năng hiện đại hơn, tinh tế hơn, nâng cao hơn để tăng giá trị của xe.

Khi điều khiển xe số tự động lên dốc, người lái xe phải để cần số ở vị trí D, tiếp tục giữ vững tay lái và không phải thay đổi thêm gì cả. Lúc này, hộp số tự động sẽ dựa vào tốc độ thực tế của xe đang chạy mà tự động chuyển tới số thích hợp.

Một số lái xe không am hiểu về hộp số tự động nên đã tự ý chuyển cần số về vị trí 3 hoặc 2 khi xe đang leo đèo. Việc này hoàn toàn không nên, bạn không cần thiết phải chuyển vị trí cần số nhiều, bởi hộp số tự động sẽ lo phần này.

Ngược lại, khi xuống dốc, người lái xe nên chuyển về số thấp (gạt cần số sang L (hoặc M, S), để ở các cấp số hợp lý tuỳ vào độ cao của dốc để phanh động cơ – hãm bớt quán tính của xe bằng lực cản của động cơ.

Kết hợp đạp ga và nhấn phanh hợp lý

Trong trường hợp xe đang tiến hành leo dốc mà bạn cần tạm dừng đột ngột hãy bật xi nhan xin đường để thông báo cho những phương tiện đang cùng di chuyển biết. Sau đó lái xe về phía lề đường, nhả ga, đạp phanh chân, kéo phanh tay hoặc phanh chân tùy vào loại xe mà bạn dang sử dụng.

Sau khi đã giải quyết xong công việc và cần đi tiếp, bạn nhả phanh chân, ngay lập tức chuyển chân phải sang đạp ga, nhớm ga cho xe chuyển bánh, khi xe chuyển bánh bạn hạ phanh tay. Lưu ý tuyệt đối không hạ phanh tay trước khi đạp ga để đi tiếp. Nếu bạn hạ phanh tay trước hoặc trong khi chân đạp phanh đang chuyển sang chân đạp ga thì xe sẽ bị mất phanh. Ngay lúc này một áp lực lớn sẽ tác động tới hộp số và gây ra ảnh hưởng xấu tới tuổi thọ của hộp số.

Nếu bạn muốn đỗ hẳn xe lại trong khi đang lên dốc: Thao tác đầu tiên vẫn là xi nhan xin đường, nếu quên thao tác này, bạn có thể bị xử phạt hành chính. Lái xe sát vệ đường, nhả ga và chuyển chân phải sang đạp phanh ngay lập tức. Khi xe đã dừng hẳn thì bạn kéo phanh tay ngay, chuyển cần số về vị trí P, như vậy là được. Xe chắc chắn sẽ không bị trượt xuống.

Nếu dốc quá cao, để tránh sự cố không may xảy ra, bạn nên chèn một vật gì đó vào bánh xe để giảm bớt áp lực lên hệ thống phanh và hộp số. Nếu muốn đi tiếp mà cần phải khởi động lại xe, bạn chỉ cần đạp phanh chân, thực hiện thao tác khởi động động cơ như bình thường. Trước khi di chuyển hãy bấm xi nhan xin đường sau đó chuyển cần số đến vị trí D. Khi xe chuấn bị di chuyển, bạn nhả chân phanh và nhanh chóng chuyển chân phải sang ga, đạp ga nhẹ để xe chuyển bánh. Đừng quên hạ phanh tay và tiếp tục chuyến đi của mình.

Xử lý kịp thời nếu xe chết máy

Một sự cố không ai mong muốn đó là xe đang lên dốc nhưng bị chết máy. Nếu gặp phải tình huống này, bạn hãy bình tĩnh nhả chân ga. Ngay lập tức lái xe láng vào bên đường, chân phải chuyển sang đạp phanh đồng thời kéo phanh tay. Đợi đến khi xe của bạn dừng hẳn lại thì tay phải chuyển cần số về vị trí P sau đó thử khởi động lại động cơ. Lưu ý kéo phanh tay xong sau đó mới được phép khởi động lại động cơ. Lúc này bạn chú ý không để cần số ở vị trí N, phanh xe sẽ không phát huy được tác dụng tối ưu, xe rất dễ bị trôi tụt xuống dốc.

Nếu gặp phải đường trơn, tuy xe số tự động có hệ thống phanh hỗ trợ điện tử bạn cũng không nên chủ quan. Tránh tăng, giảm ga đột ngột, đặc biệt là ở những khúc cua khi tầm nhìn của lái xe bị hạn chế. Nếu là xe một cầu sau, tuy có hệ thống ABS hỗ trợ bạn vẫn cần giữ đều ga để xe tránh được nguy cơ bị văng đuôi ga. Đặc biệt khi lên dốc và đường trơn thì bạn không thể đi nhanh mà vẫn cần đi thật cẩn thận.

Theo Thu Hà (Cartimes.vn)