Ế ẩm, ô tô hạng sang đua nhau... xả lỗ

Đại lý ô tô chưa bao giờ rơi vào cảnh thê thảm như hiện nay khi doanh số liên tục giảm, xe tồn kho nhiều. Thậm chí, có đại lý xe sang còn chạy quảng cáo trên mạng xã hội với “xả hàng”, giảm từ 300-400 triệu đồng/1xe...

Xe sang rao bán lỗ

Doanh số bán ô tô liên tục giảm từ cuối năm 2022 tới nay. Hầu hết đại lý ô tô rơi vào tình trạng chung là ảm đạm, nhiều nơi không một bóng khách hàng, nhân viên bán hàng ngồi ngáp vặt. Trên đường Nguyễn Văn Linh (Long Biên, Hà Nội)- nơi được nhiều hãng ô tô chọn mở đại lý, đều chung cảnh đìu hiu.

Chị Nguyễn Duyên - nhân viên đại lý xe Mercedes cho biết, trước đây, mỗi ngày có thể tư vấn cho vài khách. Nhưng từ cuối năm 2022 trở lại đây, chị Duyên tới cửa hàng chủ yếu ngồi chơi.

“Để thu hút khách, tôi bỏ phí chạy bài quảng cáo trên mạng xã hội facebook, zalo, thường xuyên đăng bài khuyến mại vào các nhóm. Vắng khách, nhiều hôm nhân viên quay clip đăng facbook thêm tương tác”, chị Duyên chia sẻ.

Chị Duyên cho biết, dịp này khách mua được hưởng ưu đãi tặng 100% lệ phí trước bạ, tặng gói bảo hiểm vật chất, tặng phí 2 năm bảo dưỡng, hỗ trợ tiền đăng ký, đăng kiểm, biển VIP trọn gói. Bên cạnh đó, đại lý ô tô hỗ trợ vay vốn ngân hàng tới 90% giá trị xe, thủ tục nhanh gọn, không cần chứng minh thu nhập và cả dịch vụ xử lý nợ xấu ngân hàng của khách. Như vậy, tổng thể giá xe đã giảm khoảng 20%- tương đương khoảng 300-400 triệu đồng (tùy loại xe).

Hãng xe sang này còn chạy quảng cáo trên nền tảng mạng xã hội với thông tin dồn dập như xả hàng, xuống giá và liệt kê loạt ưu đãi. Có những ưu đãi, Bộ Công Thương đề xuất giảm 50% phí trước bạ ô tô chưa được, hãng sẵn sàng giảm hẳn 100%, không những thế giảm cả phí bảo hiểm vật chất 2 năm (trên 50 triệu đồng) và loạt thứ giảm khác. Trong khi đó, cuối năm 2020, hãng xe nào cũng “cành cao” với khách, phải chênh giá cả trăm triệu đồng và ra điều kiện phải lắp thêm linh kiện (bia kèm lạc-PV).

Tình trạng doanh số sụt giảm cũng diễn ra ở hãng xe sang Volvo. Nhằm kích cầu, Volvo triển khai chương trình ưu đãi giảm 50% phí trước bạ cho tất cả các mẫu xe. Hãng hiện được xem là bán hàng tốt nhất, khi vẫn có khách giao dịch đều.

Không chỉ xe sang, ở phân khúc phổ thông, hàng loạt hãng giảm giá xe sản xuất năm 2022. Tiêu biểu như, Honda CR-V sản xuất năm 2022 được giảm tiền mặt lên đến 180 triệu đồng. Hãng xe KIA giảm 100% phí trước bạ tương ứng mức giảm cao nhất lên đến 100 triệu đồng cho nhiều sản phẩm sản xuất năm 2022. Nhiều hãng xe không dám nghĩ tới việc ra mắt phiên bản mới do hàng tồn kho còn nhiều. Tình cảnh chung là hãng nọ nhìn hãng kia và ngầm đua nhau hạ giá, “xả hàng”.

Dù doanh số thị trường giảm sâu nhưng lượng ô tô nhập khẩu về Việt Nam từ đầu năm tới nay vẫn tăng mạnh. Theo Tổng cục Hải quan, quý I/2023, cả nước nhập khẩu 42.002 ô tô, tổng kim ngạch đạt 925,5 triệu USD, tăng tới 76,9% về lượng và tăng 64,8% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Lỗ chồng lỗ

Anh Nguyễn Tuấn Đức - Giám đốc một đại lý ô tô tại Hà Nội cho biết, từ cuối năm 2022 đến nay, doanh số bán ô tô liên tục giảm. Đa số đại lý ô tô tại Việt Nam (nhất là xe sang như Meceders Bens), giá bán ra thấp hơn giá nhập vào 10-20 triệu đồng/xe. Đại lý nhỏ lỗ khoảng 3 tỷ đồng/tháng. Đại lý lớn lỗ lên tới 5 tỷ đồng/tháng.

“Tất cả đại lý đều phải cam kết doanh số bán hàng với hãng. Thị trường ảm đạm, lượng xe bán ra thấp sẽ khiến xe ô tô tồn kho ngày càng tăng. Càng tồn kho lâu càng lỗ sâu nên đại lý ô tô đua nhau giảm giá để “thoát hàng”. Cùng với đó, hạn mức tín dụng của ngân hàng có hạn, nếu không bán xả hàng, đại lý không còn vốn để nhập hàng mới khiến lỗ chồng lỗ”, anh Đức cho biết.

Theo số liệu của VAMA, sản lượng bán hàng cộng dồn 4 tháng đầu năm 2023 của toàn thị trường vẫn thấp hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoại trừ Vinfast và Honda, doanh số của hầu hết hãng xe kinh doanh tại Việt Nam đều sụt giảm. So với cùng kỳ năm 2022, Thaco KIA giảm 49%, Mitsubishi giảm 21%, Suzuki giảm 29%, Mazda giảm 25%...

Cũng theo anh Đức, đại lý ô tô đang có nguy cơ đua nhau cắt giảm nhân sự, tái cơ cấu, hoặc đóng cửa, tạm dừng kinh doanh.

Với hơn 20 năm trong ngành ô tô, anh Đức cho rằng, chưa bao giờ thị trường khó khăn như hiện nay. Mọi năm chỉ mất 2-3 tháng ảm đạm nhưng năm 2023 chịu hệ quả từ quý 4/2022 (thời điểm bán hàng nhiều nhất lại lỗ). Nguyên nhân do suy thoái kinh tế, ngân hàng thắt chặt cho vay. Khoảng 40% người mua ô tô vay tiền ngân hàng. Trước đây, người dân có khoảng 300 triệu đồng có thể vay thêm 400-500 triệu đồng để sở hữu xe mới. Nhưng nay, với số tiền tương đương, người dân có thể lựa chọn xe cũ. Nhiều người sử dụng ô tô không chịu được áp lực lãi suất, bán xe đã qua sử dụng để trả nợ.

Lý giải về việc thị trường liên tục giảm nhưng số lượng xe nhập về từ đầu năm 2023 vẫn tăng, anh Đức cho biết, hàng năm đại lý phải ký doanh số cam kết với hãng xe. Dù lỗ, đại lý phải cố đạt doanh số cam kết.

Quý I/2023, doanh thu của Công ty CP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (HAX) giảm 45%, lợi nhuận sau thuế giảm tới 94%, chỉ còn vỏn vẹn 3,5 tỷ đồng. HAX là đại lý lớn chuyên phân phối dòng xe sang Mercedes. Lãnh đạo HAX cho biết, thị trường kinh doanh ngành ô tô tại Việt Nam những tháng đầu năm đang bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như lãi suất cho vay tăng cao và nền kinh tế còn nhiều khó khăn, dẫn đến nhu cầu tiêu dùng xe ô tô phân khúc cao cấp giảm so với cùng kỳ.

Để kích cầu thị trường, phương án giảm 50% phí trước bạ đang được kỳ vọng thông qua. Đề xuất này được Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cùng nhiều hiệp hội, địa phương gửi Thủ tướng cách đây hơn 2 tháng. Bộ Công Thương ủng hộ phương án này, nhưng Bộ Tài chính lại lo ngại sụt giảm nguồn thu.

Theo các chuyên gia, lo ngại của Bộ Tài chính hoàn toàn có cơ sở. “Giảm phí trước bạ liệu có thể tăng tiêu thụ xe, giúp tăng thu thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt bù lại phần hỗ trợ kia hay không”, 1 chuyên gia đặt vấn đề.

Nhóm PV Kinh tế (Tiền Phong)