Từ 'Cái tát của mẹ' của Xuân Bắc: Nghệ sĩ có nên 'bốp chát' khán giả?

Từ ồn ào NSƯT Xuân Bắc mượn câu chuyện 'Cái tát của mẹ' để châm biếm những khán giả chê chương trình Táo quân, nhiều nghệ sĩ thẳng thắn bày tỏ quan điểm của mình trước việc có nên đôi co với khán giả khi bị chê bai.

Sau khi chương trình Táo quân 2023 lên sóng và nhận những khen, chê từ công chúng, NSƯT Xuân Bắc liền đăng tải câu chuyện "con trai bị tát vì chê bánh chưng mẹ gói". Trong bài, nam nghệ sĩ dùng nhiều cụm từ ẩn ý gay gắt như: "Mâm cơm 30 thì mày cắm đầu vào ngấu nghiến... rồi mày chê. Mày là đồ 'Ăn cháo đá bát'", "Đồ có lớn mà không có khôn", "Mày không ăn thì thôi ai bắt mày… Sao mày cứ phải ăn bánh chưng tao gói rồi để mày chê. Đến rửa lá, vo gạo mày còn không biết làm mà mày lại cứ dạy mẹ mày gói bánh là sao!?",...

Sau khi vấp phải làn sóng chỉ trích của dân mạng, "Nam Tào" vẫn giữ một thái độ bình tĩnh, nhất quyết không xóa bài đăng gây tranh cãi với hơn 2,4 triệu lượt theo dõi cũng như không đưa ra bất kỳ lời phản hồi nào với truyền thông. Ngoài ra, anh cũng không khóa phần bình luận trên trang cá nhân như cách các nghệ sĩ khác lựa chọn mỗi khi vướng phải ồn ào. Điều này càng khiến khán giả phản ứng mạnh hơn. Có ý kiến thẳng thắn rằng việc nam diễn viên đôi co, “bốp chát" với người xem vốn dĩ đã sai và yêu cầu ông xin lỗi.

Khi được hỏi nếu được khán giả góp ý thì sẽ phản ứng thế nào, nghệ sĩ Quốc Thảo nói với Thanh Niên rằng việc đôi co với khán giả giống như đang ném cát vào sa mạc. Theo ông, đó là chuyện vô nghĩa. Ông khẳng định khi nghệ sĩ làm ra một tác phẩm nào thì khán giả đều có quyền khen chê và chính khán giả là người quyết định hoàn toàn sự thưởng thức của họ.

Quốc Thảo bày tỏ: "Có thể mình cho rằng tác phẩm của mình hay nhưng tại sao khán giả lại đón nhận như vậy, đó cũng chỉ là suy nghĩ chủ quan của mình mà thôi. Việc khán giả đón nhận, khen chê thế nào thì mình phải bình tĩnh lắng nghe và có những điều chỉnh cho phù hợp. Chứ chúng ta không thể nghĩ rằng khi khán giả không hiểu tác phẩm, chê tác phẩm là vì trình độ họ thấp quá nên không hiểu.

Những người nghệ sĩ suy nghĩ như vậy là những người tự cao, những người cho rằng mình đứng trên thiên hạ. Như vậy là không được. Xét cho cùng, nghệ sĩ là nghề đi phục vụ khán giả, đừng bao giờ đôi co, tranh cãi với lời khen chê của họ".

Trong khi đó, nghệ sĩ Trung Dân nói với Thanh Niên, mỗi người một quan điểm nhưng bản thân ông từ khi bước chân vào trường sân khấu học cho đến hiện tại luôn giữ quan điểm khán giả và nghệ sĩ như cá với nước, không thể tách rời mà hai bên cùng tồn tại, cùng phát triển. Ông cho rằng nếu mối quan hệ này bị sứt mẻ có thể do khác quan điểm, cách nhìn nhận. Nhưng theo Trung Dân, trong nghệ thuật thì người nghệ sĩ và khán giả gần như bổ sung cho nhau, ít khi nào có mâu thuẫn.

Nghệ sĩ Trung Dân nói thêm khi đã chọn làm nghệ thuật thì phải xác định là "làm dâu trăm họ", mọi thứ phải cân nhắc kỹ càng. Người nghệ sĩ phải giữ gìn mối quan hệ với khán giả và học từ khán giả để hoàn chỉnh. "Tất cả những tác phẩm mà mình trình diễn để kiếm miếng cơm, tiếng tăm đều lấy từ khán giả. Đó là kho tàng vô tận về nhận thức, tri thức và vật chất. Mình phải biết trân trọng và giữ mối quan hệ đó cho đẹp để còn tồn tại". Kết lại vấn đề, nghệ sĩ Trung Dân nhấn mạnh: "Còn khán giả là còn nghệ sĩ. Khán giả sinh ra người nghệ sĩ chứ người nghệ sĩ không sinh ra khán giả bao giờ".

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, nhà nghiên cứu văn hóa - đạo diễn Ngô Hương Giang chỉ ra 3 cái sai của Xuân Bắc như sau:

"Thứ nhất, Xuân Bắc là một nghệ sĩ. Anh ấy cần giữ cho mình chuẩn mực trong ứng xử của một nghệ sĩ. Việc bóng gió khán giả là "ăn cháo đá bát" khi khán giả đưa ra những góp ý, phê bình với chương trình Táo Quân không chỉ xúc phạm khán giả, mà còn cho thấy văn hóa ứng xử của nghệ sĩ này có vấn đề.

Thứ hai, giả sử khán giả có chê, có phê bình, góp ý chưa đúng, chưa thỏa đáng. Với vai trò là một nghệ sĩ, anh cần tiếp thu và giải thích phù hợp để khán giả hiểu hơn.

Đó là chưa bàn đến việc khán giả phê, chê đúng những lỗi lớn mà Táo Quân 2023 mắc phải. Đó là nhạt ý tưởng, có dấu hiệu hài nhảm nhí và đặc biệt ngôn ngữ có đôi chỗ dung tục, tầm thường. Một chương trình lớn, có bề dày thời gian, được khán giả trông đợi suốt cả năm không nên có những lỗi sơ đẳng như thế.

Thứ ba, coi thường khán giả. Xem khán giả như không tồn tại".