Da khô ráp, nứt nẻ, chảy máu vào mùa lạnh phải làm sao?

Da nứt nẻ, khô ráp vào mùa lạnh khiến người khó chịu, thậm chí đau đớn. Làm thế nào để thoát khỏi tình trạng này?

Ghi nhận trên Người lao động, những ngày gần đây, các bệnh viện da liễu ở Hà Nội tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám mắc các bệnh về da như: Viêm da cơ địa, vảy nến, mề đay, da khô, ngứa, chàm, da khô, nứt nẻ do lạnh...

Tương tự, tại Bệnh viện Da liễu Hà Nội, số bệnh nhân đến khám cũng tăng hơn 30%, trong đó, đối tượng bị viêm da cơ địa gặp nhiều ở người lớn và trẻ dưới 2 tuổi. Nhiều trường hợp đến khám do chăm sóc chưa đúng cách (như tự mua thuốc điều trị, tắm lá) khiến tổn thương da ngày càng trầm trọng.

Bác sĩ Phạm Thị Minh Phương, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết bệnh da chịu nhiều ảnh hưởng của không khí, thời tiết. Mùa hanh khô các bệnh lý về da sẽ gặp nhiều hơn và nặng hơn, nhất là các bệnh mạn tính về da liên quan đến tiền sử cá nhân, gia đình có cơ địa dị ứng.

"Độ ẩm không khí xuống thấp kéo giảm độ ẩm của da, làm da mất nước nhiều, tăng lớp sừng, khiến nhiều người da bị ngứa ngáy, căng, khô ráp. Thực tế, nhiều người mỗi khi trời trở lạnh, hanh khô, bị bong tróc, nứt nẻ, ngứa da dữ dội, phải gãi liên tục làm cho da bị trầy xước, thậm chí chảy máu, càng gãi lại càng ngứa" - bác sĩ Phương giải thích.

Nguyên nhân gây da nứt nẻ, khô vào mùa lạnh

Thời tiết: Sự chuyển biến đột ngột của thời tiết sang mùa đông khiến da chưa kịp thích nghi với đặc điểm khí hậu lạnh, độ ẩm không khí thấp và có gió hanh khô… do đó, làn da dễ bị mất nước, bề mặt da trở nên khô và thiếu sức sống hơn. Đây cũng là nguyên nhân chính làm da nứt nẻ, bị khô vào mùa đông.

Uống ít nước: Trời càng lạnh thì da càng khô hơn, đây là do hiện tượng tăng mất nước qua thượng bì khi thời tiết lạnh. Hơn nữa do trời lạnh nên ai cũng ngại uống nước, thường đợi khát mới uống, nên lượng nước cung cấp cho da càng ít khiến da càng dễ bị nẻ hơn.

Tắm nước nóng, chà xát, tẩy rửa mạnh: Việc tắm nước nóng sẽ giúp cơ thể cảm thấy ấm áp và dễ chịu hơn vào mùa đông. Tuy nhiên, nếu tắm với nước nóng thời gian dài sẽ dễ khiến lớp lipid tự nhiên trên da bị mất đi, dẫn đến tình trạng da bị thô ráp và bong tróc. Bên cạnh đó, một số sản phẩm xà phòng có tính tẩy rửa quá mạnh cũng làm mất đi lớp lipid tạo nên hàng rào bảo vệ da này.

Tia cực tím: Nhiều người chủ quan cho rằng, mùa đông sẽ không có tia UV nên không cần thiết phải bảo vệ da dưới ánh nắng trực tiếp từ mặt trời như vào mùa hè. Tuy nhiên, trên thực tế, tia cực tím vẫn hoạt động mạnh và có tác động xấu đến da vào mùa đông.

Biểu hiện da khô

- Có khi ngứa mà không có tổn thương da.

- Da bị viêm đỏ, có sẩn viêm, vết cào gãi, có khi thành đám mảng viêm đỏ.

- Da khô, có ít vảy khô, tình trạng nặng hơn là da mặt bị bong tróc.

- Bàn chân, bàn tay khô, xù xì thô ráp, các nếp hằn da nổi rõ, có khi có các vết nứt sâu, đau hoặc nặng hơn có thể chảy máu.

Biến chứng nguy hiểm nếu không chăm sóc da

Viêm da dị ứng (eczema): Là tình trạng này gây mẩn đỏ, nứt và viêm.

Viêm mô tế bào: Đây là một nhiễm trùng vi khuẩn của các mô bên dưới da có thể nhập vào hệ bạch huyết và mạch máu gây nguy hiểm.

Các phương pháp phòng ngừa và điều trị da nứt nẻ vào mùa đông hiệu quả

Nhìn chung, có 2 phương pháp tiếp cận chính trong điều trị khô da, đó là giảm thiểu các tác nhân gây kích ứng và dưỡng ẩm đầy đủ cho da.

1. Giảm thiểu các tác nhân gây kích ứng

- Không nên tắm quá lâu với nước quá nóng vì điều này có thể làm mất các lipid tự nhiên và các nhân tố giữ độ ẩm tự nhiên có thể thoát ra ngoài da, làm giảm khả năng giữ ẩm.

- Tránh sử dụng các sản phẩm làm sạch có khả năng tẩy rửa quá mạnh, chứa cồn hay các chất làm khô da khác.

- Tránh mặc vải len hoặc các loại vải có khả năng gây kích ứng da.

- Sử dụng kem chống nắng thường xuyên: Vào mùa đông, ngày ngắn hơn và ít ánh sáng mặt trời hơn nên nhiều người thường bỏ quên việc bôi kem chống nắng vào buổi sáng. Tuy nhiên, giới chuyên gia khuyên rằng ngay cả trong mùa đông, ánh sáng tia cực tím có hại vẫn có thể gây tác động xấu đến hàng rào độ ẩm của da.

Vì vậy, lựa chọn tốt nhất là thoa thêm một lớp kem chống nắng vào mỗi buổi sáng sau khi bạn đã thoa kem dưỡng ẩm. Nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên. Với làn da khô, nên chọn sản phẩm chống nắng dạng kem hơn là gel hay lotion. Chọn kem chống nắng dành cho da khô và có các thành phần cấp ẩm cho da như hyaluronic acid và ceramides. Tuyệt đối không nên dùng các dòng kem chống nắng chứa cồn hay paraben vì có thể làm vấn đề khô da càng thêm trầm trọng.

- Không lạm dụng tẩy tế bào chết: Làn da nứt nẻ, thô ráp, thiếu nước vào mùa đông cần được tẩy tế bào chết. Tuy nhiên, biện pháp này có thể làm cạn kiệt độ ẩm và làm trầm trọng thêm tình trạng kích ứng.

Nếu có hiện tượng bong tróc hay mẩn đỏ khi tẩy tế bào chết, cần thay đổi công thức tẩy da chết nhẹ nhàng hơn với axit lactic, axit trái cây hoặc tẩy tế bào chết với các hạt jojoba dạng tròn, ít có khả năng làm mất nước của da.

Tránh sử dụng các axit mạnh hơn như axit glycolic và các chất tẩy da chết vật lý thô ráp như đường và muối. Dùng khăn tắm nhẹ nhàng lau khô mặt và cơ thể thay vì chà xát, tránh làm trầy xước da. Cho dù tình trạng khô ngứa của bạn nặng đến đâu, thì việc gãi có thể làm tổn thương bề mặt da và khiến da mất nhiều độ ẩm hơn. Thay vào đó, hãy thoa thuốc mỡ dưỡng ẩm hoặc dầu dưỡng lên khu vực đó để làm dịu, bảo vệ da ngay lập tức và tránh da nứt nẻ.

2. Trị da nứt nẻ, khô nhờ dưỡng ẩm đầy đủ cho da

Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong chăm sóc da nứt nẻ, khô. Bạn cần phân biệt được các khái niệm cấp ẩm, khóa ẩm, chất làm mềm da để biết cách xử lý trong từng tình huống phù hợp.

- Chất cấp ẩm: Có tác dụng hút và giữ nước cho da, cải thiện quá trình hydrat hóa ở lớp sừng. Các hoạt chất này có khả năng lấy đi độ ẩm từ không khí để bổ sung độ ẩm cho da. Các thành phần cấp ẩm thường dùng là: Glycerin hay Glycerol, Hyaluronic acid (HA), PEG (Polyethylnene glycol), Sodium PCA: muối của Pyrrolidone Carbonic, Propylene G.

Bên cạnh việc bôi các sản phẩm cấp ẩm từ bên ngoài, bạn cũng cần đặc biệt chú ý bổ sung đầy đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể trong một ngày. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà vào mùa đông để bổ sung nước cho lớp trên cùng của biểu bì.

- Chất khóa ẩm: Hiểu một cách đơn giản các thành phần khóa ẩm này sẽ phải tạo một lớp màng che phủ bề mặt da, giúp giữ nước không bị mất đi. Một số chất trong nhóm như: Vaseline, petrolatum, sáp, dầu, silicon… Các chất khóa ẩm này có thể gây bí da và bít tắc lỗ chân lông do đó cần chú ý không nên dùng đơn độc mà cần kết hợp chất giữ ẩm và chất khóa ẩm để tăng cường hiệu quả dưỡng ẩm, tăng khả năng dưỡng da bằng cách lấy và giữ lại độ ẩm từ môi trường.

- Chất làm mềm da: Đây là các loại chất có khả năng lấp đầy những khoảng trống giữa các tế bào và vảy da. Các hoạt chất này thường là lipid, chất béo hoặc có đặc tính giữ nước và giữ dầu ở lớp sừng cũng như hỗ trợ cho tầng biểu bì và tầng lipid trong việc liên kết các tế bào da, hạn chế tình trạng thất thoát nước và tạo sự thống nhất tổng quan.

Ngoài ra, có thể bổ sung một số vitamin và khoáng chất để phòng chống da nứt nẻ, khô ráp vào mùa đông: Vitamin C, D, A, E, K, B5… Việc dùng các loại vitamin này cũng cần tham vấn của bác sĩ để tránh các trường hợp rủi ro có thể xảy ra khi dùng không đúng cách.

Ăn gì giúp chống da nứt nẻ, khô vào mùa lạnh?

- Rau xanh, hoa quả tươi: Tăng cường rau xanh và hoa quả tươi giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng, chống lão hóa, da đẹp, mịn màng, giúp da không khô, nẻ.

- Bưởi, cam, quýt: Chứa lượng vitamin A và C dồi dào, tăng sức đề kháng, giữ nước và làm căng mọng làn da. Bên cạnh đó, giúp thúc đẩy sự hình thành collagen và làm chậm tác động của các gốc tự do.

- Chuối: Vitamin A, B, C, D, kẽm, ma giê, can xi, kali, chất xơ… trong chuối giúp chống nhăn và giữ ẩm cho da.

- Cà chua: Chứa nhiều vitamin B giúp phục hồi làn da, làn da tươi trẻ, chống lão hóa, hạn chế tình trạng khô da, da nứt nẻ.

- Đậu, lạc, vừng: Cung cấp nhiều loại vitamin như vitamin E, B1, B2, canxi… giúp làn da đẹp, mịn màng.

- Trứng gà: Chứa nhiều protein giúp thúc đẩy quá trình t ái tạo da và giữ đàn hồi cho da. Trứng gà cũng chưa nhiều vitamin E giúp chống lão hóa, ngăn ngừa tình trạng chảy xệ làm da.

- Cá nước lạnh: Cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá tuyết giàu omega 3, omega 6, giúp giảm viêm, giữ độ ẩm cho da. Đây là nguồn protein, vitamin và khoáng chất tốt, giúp giữ cho da có độ ẩm, mềm mại, sáng hơn, không bị khô nẻ.

- Trà xanh: giàu chất chống ôxy hóa, giúp giảm viêm nhiễm, làm chậm quá trình phá hủy DNA và giúp da không bị cháy nắng.

- Nước: Uống đủ nước để tránh da nứt nẻ, khô, mất nước. Trung bình nên uống 2-2,5 lít/ngày.

- Dầu ô liu: Axid béo trong dầu ô liu giúp chống viêm chống lão hóa, duy trì làn da căng mịn, giữ nước và bảo vệ da khỏi nám…

PN (Nguoiduatin.vn)