Phố cá lóc nướng tại Sài Gòn mọi năm cúng ông Táo tự tin bán hàng nghìn con, hốt cả nửa tỷ đồng chỉ trong vài giờ, nhưng năm nay cảnh tượng thật sự bất ngờ!

Ngoài những lễ vật quen thuộc như bộ giấy tiền vàng mã, thịt heo, tôm, trứng luộc, kẹo thèo lèo, hoa tươi thì trong những năm gần đây người miền Nam lại chọn cá lóc nướng để cúng ông Táo.

Xuất phát từ tín ngưỡng dân gian, lễ đưa ông Công ông Táo về trời luôn được người Việt tiến hành trọng thể, đây là một trong những ngày Lễ thể hiện rõ những điều làm nên một nếp sống của người Việt bao đời, trong đó có tín ngưỡng thờ đa thần (bắt nguồn từ những thần thoại). Thờ cúng Táo quân được xem là thờ cúng Thần Lửa.

Ngoài những lễ vật quen thuộc như bộ giấy tiền vàng mã, thịt heo, tôm, trứng luộc, kẹo thèo lèo, hoa tươi thì trong những năm gần đây người miền Nam lại chọn cá lóc nướng để cúng ông Táo.

VÌ SAO NGƯỜI MIỀN NAM CÚNG "ĐẶC SẢN" CHO ÔNG TÁO?

Cá lóc nướng trui là món ăn đặc trưng đại diện cho vùng sông nước nói riêng và đồng bằng Nam Bộ nói chung. Phong tục này không bắt nguồn từ bất cứ sự tích gì càng không phải là một sự bắt buộc. Chỉ vì người Nam quan niệm: "Cứ có lòng thì trời sẽ độ", chính vì thế mà những cái "đặc sản nhất", "tinh tuý nhất" được mang lên bàn cúng thần là một điều dễ hiểu. Đó cũng là tập quán sống, cái tình cộng thêm sự dân dã trong tính cách của người dân Nam Bộ. Ví như mâm cúng của người dân Cà Mau thường có cua, tôm. 

Dần dần trong mong mỏi của thế hệ ông bà cứ hình thành tâm niệm cúng cá lóc nướng là cầu mong những điều may mắn, sung túc cho lớp con cháu bởi họ xem đây là món ăn đặc trưng, họ có lòng dâng lên thần tổ thì sẽ được gia hộ. 

Đặc biệt phải nhớ, cá lóc dùng để cúng ông Táo phải là cá sống, nguyên con, không được cạo vảy hoặc cắt đuôi, cứ thế mà đâm mía lao từ họng xuyên qua bụng cá rồi đem đi nướng trui. Việc để cá lóc nguyên trạng là để tưởng nhớ thời đi mở cõi, ông bà ta rất thiếu thốn và khó khăn. 

Cá lóc nướng trui ngày trước phải được chuẩn bị kỹ càng về sau do quá công phu nên việc cúng cá lóc được lược bỏ trong thủ tục cúng thần của người miền Nam, sau này khi cá lóc nướng sẵn được bày bán khắp nơi, tiện lợi nên đông đảo người dân chọn mua về để mâm cúng được thêm sung túc. 

MỌI NĂM BÁN HÀNG NGÀN CON CÁ LÓC NƯỚNG CHỈ TRONG VÀI GIỜ ĐỒNG HỒ, NHƯNG NĂM NAY...

Sài Gòn có cả một con đường bán cá lóc nướng, dĩ nhiên khi nhắc đến đây có lẽ người Sài Gòn cũng biết đó là con đường Tân Kỳ Tân Quý, thuộc quận Tân Phú, TP.HCM. Vào dịp lễ cúng đặc biệt, cá lóc nướng ở những nơi này rất đắt khách. Có thể nói vui rằng là bà con làm ăn sung túc hay không thì chờ vào ngày lễ Cúng đặc biệt như Tết Ông Táo hoặc ngày Vía Thần Tài mà ghé đến đây. 

Theo ghi nhận trên đường Tân Kỳ Tân Quý vào thời điểm 7 - 8 giờ sáng. Người dân đã tấp nập ghé đến chọn mua một con cá lóc nướng với giá dao động từ 150.000 đồng đến 180.000 đồng/con, tuỳ trọng lượng (đắt hơn mọi ngày từ 10 đến 30 nghìn đồng một con).

Các hàng cá lóc nướng trên đường Tân Kỳ Tân Quý đỏ lửa quanh năm, vào dịp lễ cúng đặc biệt có người mô tả rằng: "Cứ hễ đi qua đường này ngày cúng Ông Táo hoặc Vía Thần Tài thì chỉ có thể nhích từng chút, quần áo thơm thế nào cũng ám mùi cá nướng". Nói như thế là để dễ hình dung mức độ hoành tráng của "nghề" bán cá lóc nướng trên cung đường này. 

"Bình thường bán từ 100 - 200 con. Ngày Tết Ông Táo hay Vía Thần Tài, phải liệu trước mà thuê người nướng 2.000 - 3.000 con cá. Chỗ tôi là ít, hàng lớn ở đây theo tôi biết có năm nhập 5.000 con cá lóc bán hết sạch!", ông Mai Văn Trạch (45 tuổi, chủ một hàng cá lóc trên đường Tân Kỳ Tân Quý) tiết lộ với chúng tôi trước ngày Tết Ông Táo. 

Có thể tạm tính, với mỗi con có giá trung bình từ 180.000 nghìn đồng chủ hàng sẽ thu về 360 triệu đồng/2.000 con.

Tuy nhiên năm nay một khung cảnh vắng lặng, lượng người mua giảm sút đáng kể đã khiến hàng chục cửa hàng bán cá lóc nướng bắt đầu cảm thấy lo lắng vì số lượng cá dự trữ sẵn từ trước có khả năng sẽ bị thừa!

Anh Bá, một chủ cửa hàng bán cá lóc nướng trên đường này cho biết: "Để có số lượng cá lớn chúng tôi đã phải đặt hàng với trại cá từ nhiều tháng trước. Tuy nhiên từ khi cảm thấy nhu cầu mua sắm của mọi người có thể bị giảm sút, tôi đã liên hệ với phía trại để giảm bớt số lượng nhưng... cũng khó cho người ta. Từ sáng giờ người mua chỉ bằng 1/3, hay 1/4 so với lượng của các năm trước nên bây giờ xem như bán cho tới Tết thôi chứ cũng chẳng biết làm sao".

Tuy nhiên cũng có những hàng thì cho rằng số lượng tuy có giảm, nhưng lại không đáng kể.

 Theo Bảo Trân - Andy Trần (Pháp Luật & Bạn Đọc)