Facebook hứng 'bão' chỉ trích phớt lờ chuẩn mực đạo đức, trách nhiệm xã hội vì lợi nhuận

Facebook đang phải hứng chịu “bão” chỉ trích trên khắp thế giới khi tiếp tục thu lợi nhuận “khủng” bất chấp những khủng hoảng, bê bối liên tiếp mà “gã khổng lồ” mạng truyền thông xã hội này vấp phải thời gian qua, trong đó có bê bối liên quan tới việc phớt lờ những chuẩn mực đạo đức, trách nhiệm xã hội miễn là thu lợi nhuận.

Phớt lờ đạo đức, trách nhiệm với xã hội

Facebook đang tiếp tục “ăn nên làm ra” khi kết quả kinh doanh quý III-2021 công bố ngày 25-10 cho thấy tập đoàn công nghệ - nền tảng xuyên biên giới hàng đầu thế giới này thu lãi hơn 9 tỷ USD. Theo báo cáo, lợi nhuận của Facebook trong quý III-2021 đạt 9,2 tỷ USD, tăng 17% so với quý trước II đó và số người sử dụng mạng xã hội này đã lên tới 2,91 tỷ người khắp toàn cầu.

Điều đáng nói là thông tin Facebook lãi “khủng” được công bố chỉ vài giờ sau khi một loạt hãng truyền thông Mỹ dẫn nhiều báo cáo cho rằng “gã khổng lồ” mạng xã hội này chú trọng tăng trưởng kinh doanh hơn các yếu tố an toàn của người dùng. Theo đó, hầu như tất cả các tờ báo lớn nhất của Mỹ đã đồng loạt đưa những thông tin trích ra từ hàng nghìn trang tài liệu nội bộ mà bà Frances Haugen - cựu Giám đốc phụ trách sản phẩm của Facebook - cung cấp, được gọi chung là “Hồ sơ Facebook”.

Vụ bê bối, theo đánh giá là cuộc khủng hoảng khốc liệt và có quy mô lớn nhất trong 17 năm qua của Facebook, bắt đầu từ giữa tháng 9 vừa qua khi bà Frances Haugen chia sẻ nghiên cứu của Facebook với tờ Nhật báo phố Wall (The Wall Street Journal, WSJ) cho thấy mạng xã hội lớn nhất thế giới này biết rõ tác động tiêu cực của Instagram lên trẻ vị thành niên, đặc biệt là nữ giới, nhưng vẫn phớt lờ để kiếm lời. Đồng thời, nữ cựu Giám đốc của Facebook cũng đã tung ra hàng chục nghìn trang tài liệu và nghiên cứu nội bộ liên quan đến Facebook, trong đó đã cáo buộc “ông lớn” này truyền bá sự căm thù, bạo lực, thông tin sai lệch song đã cố gắng che giấu những bằng chứng đó.

Cuộc khủng hoảng với Facebook thêm nghiêm trọng khi bà Frances Haugen trong cuộc điều trần trước Quốc hội Mỹ vào đầu tháng 10 này đã một lần nữa tố cáo rằng, các nền tảng của "gã khổng lồ" như Instagram, WhatsApp đang gây chia rẽ trong cộng đồng, gây hại cho trẻ vị thành niên, nhất là nữ giới. Đến ngày 13-10, một cựu nhân viên khác của Facebook là bà Sophie Zhang cũng tuyên bố sẵn sàng ra điều trần về mạng xã hội này, thậm chí cho biết bà cảm thấy như “bàn tay dính máu” khi làm việc ở Facebook.

Sau những cáo buộc trên, hàng trăm tài liệu khác được trình lên Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) với nội dung liên quan đến các nhóm kích động bạo lực trong vụ bạo loạn đồi Capitol ngày 6-1-2021, việc kiểm duyệt nội dung ở một số quốc gia không nói tiếng Anh, hay cách những kẻ buôn người đã dùng Facebook như một công cụ giao dịch... Facebook trước đó cũng đã dính tới những “lùm xùm”, tranh cãi liên quan đến sự can thiệp của Nga với cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.

Miễn là… tiền bỏ túi

Điều quan trọng nhất, theo những cáo buộc, Facebook hoàn toàn ý thức, biết rõ những những vấn đề nghiêm trọng trên đây, song lãnh đạo tập đoàn trong nhiều năm đã bỏ qua các báo động nội bộ nghiêm trọng để đặt mục đích đạt lợi nhuận lên hàng đầu. Thậm chí, Facebook còn tìm cách để che dấu các bằng chứng bất lợi cho mạng xã hội có nhiều người dùng nhất thế giới này.

Theo điều trần của bà Frances Haugen trước một Hội đồng của Thượng viện Mỹ, Facebook thừa hiểu những tác hại tiềm ẩn mà các nền tảng xã hội của mình mang lại, song cố tình phớt lờ vì mục tiêu lợi nhuận. Nữ cựu giám đốc này nêu rõ, Facebook đã đặt lợi nhuận của công ty lên trên sự an toàn của cộng đồng. Chính vì thế, bà thấy cần phải lên tiếng và theo đó đã phanh phui hàng loạt các nghiên cứu nội bộ của công ty cho một cuộc điều tra do tờ Nhật báo phố Wall thực hiện. Đồng quan điểm, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal cũng cho rằng, lãnh đạo Facebook nhiều năm đã bỏ qua các báo động nội bộ nghiêm trọng, đặt mục đích đạt lợi nhuận lên hàng đầu.

Cách mà Facebook ứng phó, giải quyết bê bối, khủng hoảng lại càng khiến dư luận bất bình hơn khi thay vì nhìn thẳng vào để xử lý, “ông lớn” này lại tìm cách chĩa mũi dùi vào những cựu nhân viên đã lên tiếng cáo buộc như cố hạ uy tín của bà Frances Haugen và tuyên bố những lời khai, báo cáo của bà về tài liệu nội bộ của Facebook đã bị bóp méo. Đồng thời, Facebook được cho cũng đang lên kế hoạch đổi thương hiệu nhằm chuyển hướng sự chú ý của dư luận khỏi những bê bối. Động thái này được cho là nhằm nỗ lực rõ ràng nhất để lật ngược tình thế, song theo đánh giá chung, điều này đã không thể che đậy được những vấn đề tồn tại lâu năm đang bị phơi bày trước công chúng.

Theo CNN, lòng tin của công chúng đối với Facebook đang giảm rất nhanh. Theo các chuyên gia, tương lai của Facebook còn tuỳ thuộc vào việc “gã khồng lồ” này sẽ thay đổi thế nào, theo chiều hướng nào sau những bê bối, khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ khi ra đời cách đây 17 năm.

Theo Hoàng Tuấn (An Ninh Thủ Đô)