Trò chơi độc đáo tại lễ hội đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn (Long Biên, Hà Nội) diễn ra sáng 18/4 với sự tham dự của nhiều thanh niên trai tráng địa phương.
Lễ hội đền Trấn Vũ như thường lệ được tổ chức vào mùng 3/3 âm lịch hàng năm. Các bô lão trong làng sửa soạn nghi lễ cúng tiến ngay từ sáng sớm.
Tiết mục được mong chờ nhất tại lễ hội này là màn trổ tài kéo co ngồi. Trước buổi thi đấu, các đội đều phải đến đền để dâng lễ lên Thành hoàng. Lễ vật nhiều ít tùy tâm nhưng không thể thiếu thủ lợn phủ mỡ chài đặt trên mâm xôi nếp.
3 người đội trưởng của 3 mạn đang nâng bó song mây (một loại cây dẻo dai và chắc chắn) được dùng để làm dây kéo co.
Sau đó các thành viên của cả 3 đội cùng bám vào dây song để rước dây ra sân đấu. Thành phần đội chơi chủ yếu là các nam thanh niên khoảng từ 18-40 tuổi. Ai cũng có thể tham gia, chỉ cần là người trong làng và thuộc một trong 3 mạn.
Cột trụ thường là gỗ lim to như cột đình, được chôn sâu dưới đất để làm điểm tựa. Trên thân cột được đục một lỗ tròn ngang đầu gối người lớn để luồn dây song. Những người ngồi đầu mỗi đội chơi thường lấy chân đạp vào cột để tăng sức kéo.
“Điểm mấu chốt của trò chơi kéo co nói chung ngoài sức mạnh đó chính là sự đoàn kết, phải có người giữ nhịp kéo đều, khi hô 2-3 thì tất cả toàn đội phải ra sức kéo thật mạnh. Sức mạnh của gần 20 thanh niên sẽ như dồn toàn bộ vào sợi mây, như vậy mới giành được chiến thắng”. Ông Lương Đức Chính (53 tuổi) một người từng tham gia kéo co chia sẻ.
Các thanh niên tham gia trò chơi đều phải có sức khỏe tốt, trong tiếng hò reo cuồng nhiệt của khán giả, họ dường như được nhân đôi sức mạnh.
Ông Chính (người thứ 2 từ trái sang) đang phân tích động tác của một thanh niên đang kéo co cho những người bạn đi cùng. Từng kéo co trong gần 20 năm, ông hiểu trò chơi này hơn những người thanh niên trẻ, nhưng “có tuổi rồi thì phải nhường sân cho lớp trẻ chơi chứ” – Ông Chính cười.
Trò chơi kéo co ngồi thu hút được rất nhiều dân làng đến xem và cổ vũ cho các đội. Đây cũng là dịp để dân làng gặp gỡ giao lưu giữa làng trên xóm dưới, làm ấm thêm tình đoàn kết của làng.
Bất kể là thắng thua, trò chơi đều mang lại niềm vui cho tất cả mọi người. Dân làng gửi gắm vào trò chơi những mong ước được may mắn đủ đầy, thời tiết thuận hòa cũng như nhắc lại câu chuyện của cha ông về tình đoàn kết hoạn nạn có nhau.
Trò chơi dân gian độc đáo - Kéo co ngồi là một trong những hoạt động nổi bật tại lễ hội đền Trấn Vũ (thôn Ngọc Trì gồm các tổ dân phố 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội) diễn ra vào ngày 30/3 (tức ngày 3/3 âm lịch). Lễ hội đã được nhà nước công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và UNESCO là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Theo tích xưa, có năm làng Ngọc Trì gặp hạn hán, chỉ còn duy nhất giếng thuộc mạn Đìa còn nước. Trai mạn Đường, mạn Chợ xuống giếng mạn Đìa lấy nước bị trai mạn Đìa ngăn không cho. Thời đó, nước gánh bằng quang làm từ dây song nên khi giằng co, sợ nước đổ trai tráng ngồi xuống đất ôm lấy cả thùng nước. Hạn hán qua đi, nhớ lại tích ấy dân làng lại lấy làm vui. Họ nghĩ ra trò kéo co ngồi để tổ chức trong lễ hội làng.
