Vì sao Trung Quốc xác nhận Jack Ma là đảng viên?

Trung Quốc đang thể hiện rằng đảng Cộng sản đóng vai trò ngày càng lớn không chỉ trong chính trị mà còn cả kinh tế và cuộc sống hàng ngày.

People Daily hôm 26/11 đưa tin đảng viên Jack Ma có tên trong danh sách 100 người được ban chấp hành trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc vinh danh vào dịp kỷ niệm 40 năm cải cách kinh tế và mở cửa. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc xác nhận tư cách đảng viên của tỷ phú. Bạn học cũ giấu tên của Jack Ma nói rằng ông vào đảng khi còn là sinh viên vào những năm 1980 vì có thành tích tốt. 

Jack Ma là người đứng đầu tập đoàn thương mại điện tử Alibaba, đồng thời là người giàu nhất Trung Quốc với giá trị tài sản 35,8 tỷ USD. NYTimes cho rằng hé lộ này cho thấy đảng Cộng sản Trung Quốc muốn nâng cao thanh thế bằng cách liên kết họ với những tấm gương thành công. Ông Ma là ngôi sao công nghệ toàn cầu nên việc ông là đảng viên có thể thúc đẩy người khác theo chân ông.

"Jack Ma là một đảng viên", Kellee Tsai, tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong, nói. "Việc đó chẳng phải cũng khiến bạn muốn gia nhập đảng sao?".

Một số người giàu nhất Trung Quốc cũng là đảng viên, bao gồm Vương Kiện Lâm, chủ tập đoàn bất động sản và giải trí Dalian Wanda và Hứa Gia Án với tập đoàn bất động sản Evergrande.

Động thái của Trung Quốc diễn ra khi nước này đang nỗ lực thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân ủng hộ, tuân thủ hơn nữa những giá trị của đảng, đặc biệt là trong công nghệ, lĩnh vực phát triển nhanh chóng với sự thành công của nhiều doanh nghiệp tư nhân. Trung Quốc ra quy định bất kỳ cơ quan nào có nhiều hơn ba đảng viên đều phải thành lập đảng bộ cơ sở . Khoảng 3/4 doanh nghiệp tư nhân đã làm vậy vào năm 2017.

Công bố này phản ánh lập trường rằng dưới thời Tập Cận Bình, đảng Cộng sản Trung Quốc đóng vai trò lớn hơn không chỉ trong chính trị mà còn cả kinh tế và cuộc sống hàng ngày, Guo Yuhua, giáo sư xã hội học tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, nhận định.

Nhiều doanh nhân Trung Quốc thành công đã cố gắng thể hiện lòng trung thành với đảng. Jack Ma năm 2015 thăm Diên An, thành phố được coi là cái nôi của Cách mạng Cộng sản Trung Quốc và cũng là nơi ông Tập từng sống thời niên thiếu. Pony Ma, giám đốc điều hành của tập đoàn dịch vụ Internet Tencent Holdings không phải là đảng viên nhưng ông cũng đến Diên An vào năm nay và còn mặc cả đồng phục Hồng quân.

Trong những tuần gần đây, nền kinh tế Trung Quốc có dấu hiệu chững lại vì cuộc chiến thương mại với Mỹ ngày căng thẳng. Mỹ tung các đòn áp thuế với hàng hóa Trung Quốc để gây sức ép khiến nước này thay đổi những biện pháp mà Mỹ cho là không công bằng với công ty nước ngoài như trợ giá cho doanh nghiệp nhà nước hay ép buộc chuyển giao công nghệ.

Jack Ma đã nhiều lần bảo vệ chính sách của ông Tập đối với các công ty nước ngoài. Năm ngoái, tại một hội thảo về Internet, ông nói về các công ty như Facebook rằng: "Nếu họ vào đây thì họ phải nói OK, tôi tuân theo luật lệ và quy định của Trung Quốc". Công ty của ông, Alibaba, cũng đồng ý tiết lộ thông tin về khách hàng nếu giới chức Trung Quốc yêu cầu.

Vì các thành viên đảng Cộng sản Trung Quốc được yêu cầu đặt lợi ích của đảng lên cao hơn tất cả, các nhà phân tích cho rằng việc Trung Quốc xác nhận Jack Ma là đảng viên có thể làm gia tăng nghi ngờ về các công ty của nước này ở Washington.

Tuy nhiên Alibaba cho biết mối liên hệ với chính trị không ảnh hưởng đến hoạt động của công ty. "Sự liên kết chính trị của bất cứ lãnh đạo nào cũng không ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định kinh doanh của công ty", một phát ngôn viên của Alibaba cho biết. 

Doanh nghiệp Trung Quốc vốn bị nhiều chính phủ nước ngoài theo dõi chặt chẽ vì lo ngại họ quá gần gũi Bắc Kinh, đặc biệt khi các sản phẩm của họ được sử dụng trong các lĩnh vực nhạy cảm như an ninh quốc gia.

"Động thái này có thể gây ra tác dụng phụ là ảnh hưởng đến nỗ lực của Trung Quốc trong việc mở rộng ra nước ngoài thông qua khu vực tư nhân", Duncan Clark, tác giả một cuốn sách về Alibaba, nhận định.

Theo Phương Vũ (VnExpress.net)