Hôm 13/4, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel tố cáo chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đẩy quan hệ hai nước đến mức tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ, và kêu gọi người dân Cuba củng cố quốc phòng và kinh tế.
Trong bài phát biểu bế mạc kỳ họp quốc hội, ông Diaz-Canel nói rằng Mỹ “gây ra một cuộc đàn áp tài chính ngạt thở, khiến việc nhập khẩu hàng hoá và các loại tài nguyên cần thiết trở nên đặc biệt khó khăn”.
Nền kinh tế Cuba trì trệ trong những năm gần đây cùng với khủng hoảng ở nước đồng minh Venezuela, dẫn đến tình trạng phải cắt giảm sử dụng năng lượng và nhiên liệu, cũng như thiếu thốn những mặt hàng cơ bản như bánh mì, gà và trứng gà.
Các biện pháp trừng phạt gia tăng từ chính quyền Trump cũng khiến Cuba khó vay tiền từ các tổ chức tài chính.
Bộ trưởng Kinh tế Cuba Alejandro Gil Fernandez vừa kêu gọi chính phủ thắt lưng buộc bụng hơn nữa và tìm kiếm giải pháp thay thế cho nhập khẩu, trong bối cảnh nguồn thu ngoại hối suy giảm và khó tìm tín dụng cho mua sắm và đầu tư.
“Xuất khẩu không tăng trưởng như kế hoạch. Mức độ đầu tư nước ngoài cần thiết cho nền kinh tế không thành hiện thực. Chúng tôi dự đoán kế hoạch nhập khẩu sẽ không thể thực hiện do lượng tín dụng chúng ta cần không đủ vì phải trả nợ”, ông Gil nói.
Cuba dựa vào nhập khẩu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp các loại hàng hoá họ dùng cho sản xuất hoặc tiêu thụ, bao gồm nhiên liệu và thực phẩm, và mua nguyên liệu bằng ngoại tệ thu được từ xuất khẩu.
Chính phủ Cuba phải rất nỗ lực để giúp nền kinh tế phát triển và dự báo mức tăng GDP 1,5% trong năm nay, sau khi đạt mức tăng 1,2% trong năm ngoái.
Chính quyền Trump cho rằng Cuba đã giúp chính phủ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro sống sót nên đã áp các biện pháp trừng phạt mới lên Cuba, khiến những nỗ lực cải thiện quan hệ Mỹ - Cuba dưới thời Tổng thống Barack Obama trở thành cát bụi.
Trong tháng này, Mỹ trừng phạt các tàu và công ty chở dầu từ Venezuela đến Cuba để đổi lấy hàng hoá y tế và kỹ thuật.
Chính quyền Trump nói rằng sẽ sớm kích hoạt một luật ngủ đông từ lâu mà theo đó người Mỹ gốc Cuba có thể kiện các công ty nước ngoài hưởng lợi từ tài sản bị quốc hữu hoá của họ trong những năm đầu của cuộc cách mạng 1959.
“Sự đáp trả của chúng ta là, hỡi các quý ông đế quốc, những người Cuba chúng tôi không đầu hàng”, Chủ tịch Diaz-Canel nói hôm 13/4. Ông nói thêm rằng tình hình hiện nay khiến Cuba phải chuẩn bị cho 2 ưu tiên: chuẩn bị đồng thời cho mặt trận phòng và kinh tế.
Reuters dẫn lời các nhà ngoại giao và doanh nhân phương Tây nói rằng Cuba đã không thể thanh toán tiền cho các nhà cung cấp trong nhiều năm nay, khiến khoản nợ ngắn hạn lên tới 1,5 tỷ USD.
Thương mại giảm khoảng 25% từ năm 2013 đến 2017 và tiếp tục giảm trong năm 2018, theo số liệu của chính phủ.
Ngoài cuộc khủng hoảng Venezuela, sự ra đời của chính phủ cực hữu ở Brazil dẫn đến việc huỷ bỏ thoả thuận đổi tiền lấy bác sĩ trị giá 300 triệu USD giữa nước này với Cuba trong năm ngoái.
Theo Bình Giang (Tiền Phong)
