Kể từ năm 2016, Trung Quốc đã chính thức áp dụng “chính sách hai con”. Nhưng nếu gia đình nào “trót dại” sinh tới con thứ ba, họ sẽ bị phạt tiền nặng. Thế nên mới nảy ra những câu chuyên bi hài như cặp vợ chồng ở tỉnh Sơn Đông mới đây bị ngân hàng “đóng băng” tài khoản bởi chậm trễ trong việc nộp phạt cho việc sinh đứa con thứ ba.
Chính sách một con “khét tiếng” của Trung Quốc bắt đầu từ năm 1980 và phải đến năm 2014 mới được nới lỏng trước khi chính thức hủy bỏ hoàn toàn vào năm 2016. Kể từ năm 2016, chính sách kế hoạch hóa dân số của Trung Quốc là mỗi cặp vợ chồng được phép sinh TỐI ĐA 2 con.
Kể từ khi áp dụng “chính sách hai con”, tỉ lệ sinh Trung Quốc đã tăng mạnh. Nhưng chỉ trong năm đầu tiên chính sách này được áp dung. Trong năm 2016, tổng cộng 17,86 triệu em bé ra đời - con số kỉ lục kể từ khi nước CHND Trung Hoa chính thức thành lập.
Tuy nhiên, hai năm sau đó, tỉ lệ sinh lại có xu hướng giảm. Theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, năm 2017 chỉ 17,23 triệu trẻ em được sinh ra. Còn năm ngoái, con số này là 15,23 triệu.
Tỉ lệ sinh giảm khiến những vấn đề như dân số già và sự mất cân bằng giới tính nam-nữ ở Trung Quốc, tiếp tục là mối lo tiềm tàng đối với các nhà hoạch định chính sách.
Theo giáo sư Jiang Quanbao, chuyên gia nhân khẩu học của Viện nghiên cứu Dân số & Phát triển thuộc Đại học Xi’an Jiaotong, thì căn nguyên của vấn đề nằm ở chính “chính sách hai con”. Mỗi cặp vợ chồng, từ năm 2016, được phép sinh 2 đứa trẻ nhưng nếu sinh đến đứa thứ ba (hoặc hơn nữa) sẽ phải chịu mức phạt tiền rất nặng.
Một mặt, chính phủ Trung Quốc thúc giục người dân tích cực sinh đẻ nhưng một mặt vẫn hạn chế số lượng - chỉ tối đa là hai con - cùng mức phạt lên tới 65 nghìn Nhân dân tệ (khoảng 9.500 USD) cho cặp vợ chồng sinh đứa con thú ba. Và thực tế này ảnh hưởng mạnh đến tâm lý của người dân.
Thế nên mới có chuyện một cặp vợ chồng ở tỉnh Sơn Đông, vì chậm trễ trong việc đóng khoản phạt 65 nghìn Nhân dân tệ do sinh con thứ ba nên đã bị chính quyền địa phương phát lệnh yêu cầu Ngân hàng đóng băng mọi tài khoản của họ.
Câu chuyện này tạo ra một làn sóng “ném đá” gay gắt vào chính sách kế hoạch hóa dân số của Trung Quốc. Một tài khoản Weibo bình luận: “Đất nước này đang đùa rỡn với người dân sao? Họ luôn miệng hô hào chúng tôi tích cực sinh đẻ nhưng lại trừng phạt những người muốn có nhiều con”.
Một bình luận đáng chú ý khác viết rằng: “Đóng băng tài khoản ngân hàng, giữ tiền của cặp vợ chồng này. Phải chăng chính quyền muốn giết cả gia đình họ mới vừa lòng? Còn quyền lợi của đứa trẻ mới ra đời thì sao đây?”.
Theo Tân Hoa Xã, Sơn Đông là tỉnh chứng kiến nhiều trẻ sơ sinh nhất Trung Quốc vào năm 2017. Nhưng một báo cáo gần nhất, từ tạp chí “Thế kỉ 21 Herald”, tỉ lệ sinh tại tỉnh này đã giảm cực mạnh vào năm ngoái.
Việc Bưu điện quốc gia Trung Quốc phát hành con tem đặc biệt cho năm Kỷ Hơi với hình ảnh 2 cặp vợ chồng lợn và ba lợn con liệu có phải là tín hiệu cho thấy “chính sách hai con” sẽ được nới lỏng trong năm nay?
TẦM HOAN (SHTT)
