Ấn Độ nghi Trung Quốc đang muốn độc bá tại châu Á bằng cách tăng cường hoạt động cải tạo đất trên Biển Đông, gia tăng hiện diện của hải quân ở Ấn Độ Dương và mở rộng hợp tác quân sự đến tận vùng Sừng châu Phi.
Tổng thống Djibouti Ismail Omar Guelleh mới đây tuyên bố nước này đang thảo luận với Trung Quốc về một căn cứ hải quân tại thị trấn cảng Obock, Times of India (TOI) đưa tin hôm 25/4. Djibouti, nằm ở vùng Sừng châu Phi, từng là thuộc địa của Pháp và là nơi Mỹ đặt một căn cứ hải quân. Trung Quốc không xác nhận hay bác bỏ thông tin trên và cho biết Bắc Kinh đang tìm cách đóng góp nhiều hơn vào nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
 |
| Tàu tên lửa Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật trên biển Hoa Đông tháng 7/2010. Ảnh: Xinhua. |
Giới chức quân sự cấp cao Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) Trung Quốc trước đó cho biết "quan điểm chính thức" là Bắc Kinh không muốn lập căn cứ quân sự. Hải quân Trung Quốc tăng cường hiện diện ở Ấn Độ Dương do liên quan đến các hoạt động chống cướp biển, trải dài đến vịnh Aden.
Theo Brahma Chellaney, một trong những chuyên gia chiến lược có tiếng của Ấn Độ, việc Trung Quốc đàm phán thiết lập căn cứ hải quân ở Djibouti, quốc gia hướng ra eo biển hẹp Bab al-Mandeb, nằm trong kế hoạch lớn hơn của Bắc Kinh liên quan đến Ấn Độ Dương.
Ông nhận định Trung Quốc đang theo đuổi trạng thái độc bá ở châu Á bằng cách hoạt động ở cả Biển Đông và Ấn Độ Dương, hai khu vực có nhiều tuyến hàng hải quan trọng của thế giới. Trung Quốc tăng cường chú trọng vào đại dương và biển, đặc biệt là Biển Đông và Ấn Độ Dương, cho thấy Bắc Kinh tin rằng hàng hải là chìa khóa giúp họ độc bá châu Á.
"Toàn bộ những kế hoạch trên gắn với dự án Con đường Tơ lụa trên biển (MSR) của Trung Quốc, thách thức Ấn Độ tại chính khu vực vùng biển sân sau nước này", ông Chellaney nói, cho biết thêm rằng Ấn Độ sẽ sớm phải đối mặt với mối đe dọa quân sự Trung Quốc từ phía nam.
Trung Quốc đang tìm cách "thay đổi thực trạng" trên Biển Đông để có vị thế tốt hơn so với các cường quốc hải quân trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của nhiều quốc gia láng giềng, bằng "đường chín đoạn" phi lý, không được quốc tế công nhận.
Philippines, có tranh chấp với Trung Quốc trên Biển Đông, đã đưa vụ việc ra Tòa trọng tài quốc tế nhưng Trung Quốc từ chối không tham gia vụ kiện. Giới chuyên gia tại Đông Nam Á nhận định Bắc Kinh đang tăng tốc cải tạo đất dường như để tránh tác động không mong muốn từ phán quyết bất lợi.
 |
| Vị trí Djibouti. Đồ họa: Maphill. |
Báo cáo hồi đầu tháng của Lầu Năm Góc về quân đội Trung Quốc cho biết Bắc Kinh muốn mở rộng hoạt động ở Ấn Độ Dương và có thể thiết lập nhiều điểm tiếp cận tại khu vực này trong 10 năm tới.
Ấn Độ và Mỹ còn lo ngại những sáng kiến của Trung Quốc như MSR và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á (AIIB) có thể là biện pháp thúc đẩy tham vọng chiến lược. Ấn Độ tham gia AIIB với tư cách là thành viên sáng lập nhưng từ chối tham gia MSR.
