Trồng hơn 60ha vải đạt chuẩn theo quy hoạch xuất khẩu, song khi vụ thu hoạch đã cận kề, nông dân Lục Ngạn (Bắc Giang) nay mới được một doanh nghiệp cam kết thu mua hơn 10ha.
Hồi cuối năm 2014, sau khi Mỹ chấp thuận nhập vải tươi từ Việt Nam, huyện Lục Ngạn đã quy hoạch hơn 60 ha gồm 109 hộ dân (với 6 mã vùng trồng) tại xã Hồng Giang sản xuất theo quy trình sạch đúng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.
 |
| Hơn 60ha vải thiều được quy hoạch đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, song, lúc này, mới chỉ có 10,8ha được một doanh nghiệp cam kết thu mua. Ảnh: Khánh Chi |
“Việc trồng vải sạch đã được nông dân làm nhiều năm nay, đảm bảo đúng tiêu chuẩn để xuất ngoại nhưng năm nay mới có doanh nghiệp tìm đến thu mua", ông Giáp Văn Thành, Trưởng nhóm I, thôn Kép băn khoăn.
Cùng chung lo ngại, ông Phạm Văn Dũng, đại diện hộ dân tại nhóm mã vùng số 5 cho biết, dù phải thay đổi nhiều về quy trình, kỹ thuật canh tác để xuất khẩu song hầu hết các hộ trồng đều hào hứng để quả vải được xuất khẩu. Tuy nhiên, đến nay, sản phẩm vẫn chưa tìm thấy đầu ra.
Quan tâm đến công nghệ giữ tươi quả, ông Phùng Trần Hoạt, Phó bí thư chi bộ thôn KépI1 cho biết việc đưa vải vào Bình Dương để chiếu xạ trước khi xuất cảng sẽ mất nhiều thời gian và làm tăng chi phí. “Nếu máy chiếu xạ được đặt tại Hà Nội hoặc Bắc Giang sẽ giúp nâng cao giá trị cho quả vải xuất khẩu”, ông nói.
Là doanh nghiệp chuyên cung cấp vật tư, thiết bị phục vụ cho việc bảo quản sau thu hoạch, năm nay, ông Hoàng Ngọc Khải-Giám đốc Công ty Việt Pháp có kế hoạch thu mua sản phẩm sạch để đưa sang sang Mỹ.
Song, trước lo lắng của nông dân, vị này cũng băn khoăn: “Lúc này vẫn không nhiều doanh nghiệp tìm đến thu mua, nên rất dễ khiến bà con nông dân quay lại quy trình sản xuất cũ trước đây để quả to hơn bán đi Trung Quốc được giá cao”.
Vị này cho rằng, hiện Việt Nam việc chưa có công nghệ bảo quản quả tươi từ 4-6 tuần và chính sách hỗ trợ đơn vị xuất khẩu của nhà nước chưa rõ ràng là rào cản để doanh nghiệp còn ngần ngại thu mua, trong đó có mặt hàng vải thiều tiêu chuẩn.
“Doanh nghiệp cần biết chính sách rõ ràng hơn là một lời nói suông. Sản phẩm xuất cảng rồi nếu có vấn đề gì sẽ bị trả về lỗ mình doanh nghiệp gánh chịu. Đó chưa kể đến hàng xuất đi là hàng chọn, làm không lãi bằng bán hàng chợ”, vị này thẳng thắn.
Trước đó, Bộ Khoa học & Công nghệ đã giao cho địa phương phối hợp với Công ty Juran Tech (Israel) để triển khai ứng dụng công nghệ xử lý, bảo quản, phân loại, sau thu hoạch giúp quả vải thiều có thể giữ nguyên màu sắc và hương vị tự nhiên tới 5 tuần, đủ điều kiện vận chuyển tới thị trường Mỹ và một số nước châu Âu.
Tuy nhiên, khi vụ thu hoạch quả vải chỉ còn đếm từng ngày, vẫn chưa có bất kỳ một công nghệ nào để bảo quản ngoài phương áp truyền thống là ướp đá lạnh.
Do vậy, theo đề xuất của ông Khải, trước mắt, để kịp thời gian thu hoạch và quả vải có thể xuất ngoại, doanh nghiệp của ông sẽ chủ động ký thỏa thuận hợp tác chuyển giao, ứng dụng công nghệ xử lý quả vải với phía đại diện Isarel làm thí điểm và mô hình tại cơ sở vẫn sử dụng một số công đoạn thủ công, Cùng đó, doanh nghiệp này cũng đề nghị địa phương hỗ trợ mặt bằng, phương tiện thí điểm, để đánh giá kết qủa ban đầu tạo niềm tin cho nông dân.
Thừa nhận công nghệ bảo quản đang là một trong những khó khăn trong việc đưa quả vải thiều của Bắc Giang sang Mỹ, trao đổi với PV, ông Vũ Đình Phượng, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc Giang cho biết do công nghệ xử lý, bảo quản vẫn đang trong quy trình phê duyệt lắp đặt nên lô hàng đi Mỹ đầu tiên trong tháng sau được vận chuyển bằng đường hàng không.
“Tuy chi phí khá đắt, song mục tiêu xuất ngoại lần này không đặt nặng lợi nhuận chỉ nhằm giới thiệu quảng bá sản phẩm. Do đó, vận chuyển hàng không rút ngắn thời gian, và chỉ cần chiếu xạ, thông quan trong vài ngày vải sẽ lên kệ siêu thị tại Mỹ, thay vì đi đường thủy mất cả tháng”, ông Phương nói.
