Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết đang chọn giải pháp huy động vàng trong dân thông qua chuyển hóa nguồn lực này thành tiền, làm giảm sức hấp dẫn của vàng miếng...
Trong báo cáo gửi Quốc hội về trả lời chất vấn của cử tri, Ngân hàng Nhà nước đã có những giải thích về giải pháp huy động nguồn lực vàng trong dân. Cụ thể, giải pháp được tính đến là huy động vàng thông qua chuyển hóa nguồn lực vàng thành tiền.
Tình trạng vàng hóa do đâu?
NHNN cho biết, trong giai đoạn từ năm 2001 - 2008, các ngân hàng thương mại được huy động, cho vay vốn bằng vàng. Trong điều kiện giá vàng tương đối ổn định, hệ thống tổ chức tín dụng đã huy động được nguồn vốn nhất định đóng góp cho phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, từ năm 2008-2011, kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, giá vàng thế giới biến động tăng, giảm mạnh (có thời điểm tăng đến 300% so với năm 2008) khiến giá vàng trong nước cũng biến động mạnh theo gây rủi ro lớn cho cả tổ chức tín dụng (TCTD) và người đi vay.
Việc TCTD huy động, cho vay vàng đã gây hệ lụy cho nền kinh tế, gia tăng nhu cầu nắm giữ vàng để đầu cơ, tích trữ và gửi tại các TCTD để hưởng lãi suất.
Điều này càng làm trầm trọng hơn tình trạng vàng hóa, gây bất ổn thị trường vàng, cũng như ảnh hưởng đến mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ trong giai đoạn này.
Không còn đầu cơ, làm giá
Sau khi siết kinh doanh và giao dịch vàng miếng từ năm 2013 đến nay, sức hấp dẫn của vàng miếng đã suy giảm. Cung, cầu vàng miếng trên thị trường tương đối cân bằng. Doanh số mua, bán vàng miếng trong hệ thống có xu hướng giảm, nhiều thời điểm giảm đến 70% so với năm 2013; các doanh nghiệp chủ yếu mua ròng vàng miếng từ khách hàng cá nhân.
Thị trường không xuất hiện các "cơn sốt" vàng miếng; không còn tình trạng đầu cơ, làm giá diễn ra trong thời gian dài gây bất ổn đến tỷ giá, thị trường ngoại tệ và sự ổn định kinh tế vĩ mô như giai đoạn trước đây.
Trong khi đó, số liệu tiền gửi Việt Nam đồng từ năm 2014 đến nay liên tục tăng, với tốc độ tăng hàng năm quanh mức 16%-20%.
Ngay cả các doanh nghiệp đều chủ động mua vàng nguyên liệu trên thị trường để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ thay vì phải tốn ngoại tệ để nhập khẩu vàng nguyên liệu như giai đoạn trước đây (trung bình mỗi năm nhu cầu vàng nguyên liệu cho sản xuất trang sức, mỹ nghệ khoảng 10-15 tấn).
NHNN khẳng định, đến nay nguồn lực trong dân đã bước đầu được chuyển hóa thành tiền để sẵn sàng phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.
Huy động vàng thông qua chuyển hóa nguồn lực vàng thành tiền, về bản chất là làm thay đổi thói quen, nhu cầu nắm giữ vàng của người dân, làm suy giảm sức hấp dẫn của vàng miếng, ngăn chặn tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế.
Do vậy, việc chuyển hóa nguồn lực vàng thành tiền là lựa chọn tối ưu. Quá trình chuyển hóa dựa trên việc người dân tự quyết định chuyển từ nắm giữ vàng sang tài sản khác, sẽ không gây xáo trộn tâm lý, không tạo ra hiệu ứng kích thích tâm lý đầu cơ vào vàng...
NHNN cũng cho rằng việc chuyển hóa nguồn lực vàng là một quá trình lâu dài. Các giải pháp để chuyển hóa nguồn lực vàng cần thực hiện nhất quán, đồng bộ và từng bước.
Hiện NHNN đã, đang nghiên cứu, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng Đề án "Giải pháp hạn chế tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế nhằm chuyển hóa nguồn lực vàng thành tiền phục vụ phát triển kinh tế xã hội đến năm 2020".
Cuối năm ngoái, NHNN đã có tờ trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo về đề án này.
Theo Bình Nguyên (Tri Thức Trực Tuyến)
