Sau những thành công của "Đập cánh giữa không trung" tại các liên hoan phim quốc tế, Nguyễn Hoàng Điệp đang bắt đầu cho dự án mới của mình, một "Câu chuyện buồn nhất thế gian".
- Sau khi "Đập cánh giữa không trung" ra mắt, chị liên tục có những chuyến đi. Cảm giác của chị sau những chuyến đi là gì?
Tôi cố gắng bơi theo lịch trình làm việc của nhà sản xuất nhưng sức khỏe mình có hạn, việc cứ di chuyển liên miên từ sân bay này sang sân bay khác, phòng chiếu này qua phòng chiếu khác, đến một lúc - về mặt sinh học, làm mình mệt mỏi và chán. Có một sự kháng cự, chống đối từ bên trong mình. Đó là một giai đoạn khó khăn khiến tôi phải từ chối trên 60% lịch đi liên hoan phim. Những chuyến đi đã tước đi thời gian, năng lượng, cảm xúc. Có lẽ bây giờ là lúc mình cần phải dừng, chậm lại, ngồi ở nhà để viết một điều gì đó.
Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp. |
Tôi sẽ lựa chọn giai đoạn khó khăn đó, hơn là giai đoạn tôi phải chịu trách nhiệm về sự thành công của bộ phim ở thị trường này hay thị trường khác. Tất cả những điều đó lẽ ra nó phải được chăm bẵm, lo lắng bởi một bộ phận khác. Khi mình ép mình phải làm tất cả thì tôi thấy mình như một con bò gầy gò không đủ sức kéo một chiếc xe. Quan sát loanh quanh tôi nhận ra, cách làm phim của các nhà làm phim độc lập ở mình hoặc quá nghệ sĩ hoặc là quá cu li. Tôi là dạng thứ 2.
- Thế nhưng, chúng ta vẫn không có nhiều phim tử tế, thậm chí, nói như như một đạo diễn Việt kiều phim Việt thiếu bản sắc và copy - paste. Chúng ta chạy theo thị hiếu của người xem?
Thị trường đang rất tốt, tự động sẽ sản sinh ra những người làm phim, những nhà sản xuất, những nhà phát hành (các bộ phận mà có thể trước nay ta chưa có vì trong hoạt động chuyên môn cũng như đào tạo chúng ta chỉ chú trọng đào tạo bộ phận sáng tác: đạo diễn, biên kịch, quay phim).
Tuy nhiên, họ phải có gốc rễ, được đào tạo, học hành, nghiên cứu một cách căn bản. Người làm phim vẫn phải giữ được sự thuần khiết của nghệ thuật thay vì leo từ ngọn leo xuống. Chúng ta đang đi với những giá trị có quá nhiều chân và không biết được đâu là điều mình muốn, đâu là thực sự giá trị.
"Lúc Đập cánh giữa không trung chưa đập cánh ở đâu cả, tôi cũng rơi vào trầm cảm vì mình chưa tìm được đường đi đúng". |
- Thị trường Việt Nam rất thông minh, những người làm phim được hưởng lợi từ đó. Các nhà làm phim không phải lo lắng gì đến việc mình phải kéo tụt mình xuống để làm vừa lòng văn hóa thị dân (mà hiện giờ nhiều khi chúng ta đánh đồng hoặc cố ý hiểu sai theo hàm ý xấu, thấp kém, tầm thường). Họ mà cứ giữ cái bài làm phim rẻ tiền vì cho rằng khán giả dốt nên chỉ thích xem như thế, là họ nghĩ sai và coi thường thị trường, may mắn nếu họ có sẽ không kéo dài.
-Phim đầu tay đã mang đến những thành công, liệu đó là thuận lợi hay áp lực với chị?
Nhưng tôi bị một áp lực khác. Liệu tôi có đủ thời gian để dành cho một dự án phim độc lập nữa hay không, trong khi có quá nhiều lời mời. Tôi bị mắc kẹt, một năm mình sẽ làm vài dự án để kiếm tiền, hay bỏ ra 3 năm để làm phim của mình mà không có một đồng thu nhập nào, để đảm bảo dự án mình làm ra sẽ thuần khiết. Tôi vẫn nói với chồng, có lẽ tôi đi bán than, bán hoa, bán cà. Chứ bây giờ tôi nhảy vào làm phim tháng này qua tháng khác, tôi không biết làm thế nào để giữ được khoảng cách đủ tốt, đủ an toàn, đủ đẹp đẽ, đủ trọn vẹn cho phim thứ 2. Và tôi thấy mình loay hoay giữa không trung. Tôi đang cực kỳ lo lắng.
- Chị đã thoát khỏi ám ảnh của Đập cánh giữa không trung để bắt đầu cho dự án mới của mình rồi chứ?
-Tôi thoát khỏi nó khá lâu rồi. Tôi không phải đạo diễn say đắm với phim mình, ôm ấp phim của mình năm này qua năm khác. Tôi sẽ có cảm xúc trong lúc quay, lúc viết kịch bản, lúc làm việc, xong là dứt. Nếu nó dở thì mình đã không cho ra, còn nếu đã ra thì đó là khả năng lớn nhất của mình rồi. Mình không làm được gì hơn thế. Với tôi, thế là đủ rồi.
Nguyễn Hoàng Điệp và con trai. |
- Với tôi, những ý tưởng tiêu cực bao giờ cũng đến sớm hơn những ý tưởng tích cực. Hoặc những ý tưởng tích cực nó đến nhanh quá và chạy ngay đến giai đoạn tan rữa, lụi tàn. Khi tôi gặp một người trẻ tuổi, sự trẻ trung của họ sẽ làm mình thấy khoan khoái, dễ chịu, nhưng rất nhanh chóng cảm giác đó đi qua, nhường chỗ cho một tưởng tượng về một khoảng thời gian sau đó, rồi thì bạn sẽ nâng mũi, sửa cằm, và vẻ đẹp đó sẽ không còn, mình sẽ làm được gì ngoài chuyện ngắm?
- Đó sẽ là câu chuyện tiếp nối của "Đập cánh giữa không trung"?
- Chị bảo, đời chị nhạt và đơn giản, nhưng phim của chị rất dữ dội và buồn bã, điều này có vẻ rất mâu thuẫn?
Cũng may ngoài chuyện làm phim tôi cũng không có mong muốn gì. Mặc dù tôi cũng rất la cà, thời trang, tranh pháo cũng xen một tí. Nhưng để làm một điều gì đó mình muốn quản lý, nắm trọn nó, tắm trong nó thì chỉ có phim ảnh. Tôi chẳng có suy nghĩ mình phải mua xe cộ, nhà cửa hay váy áo. Khi tôi không bị tốn thời gian tiền bạc vào những thứ đó, thì tôi càng có nhiều diện tích não để cho phim bấy nhiêu.
Đời tôi mà phức tạp như đời cô Huyền (nhân vật chính trong Đập cánh) có lẽ tôi chẳng làm được gì. Cho nên, về bản chất đời mình càng đơn giản thì mình mới thẩm thấu được sự phức tạp của người khác. Đời tôi mà phức tạp chắc tôi không làm được phim. Nhiều khi tôi hay ghen tị, muốn đời mình đỡ nhạt, mình phải có rắc rối. Nhưng rõ ràng, sẽ rất thú vị nếu mình là nước lọc, mình muốn pha gì cũng được. Tôi nghĩ, làm nghệ thuật hãy giữ cho mình sự thuần khiết tối đa.