Rối loạn phân ly có thể xảy ra ở hàng loạt trường hợp trong một tập thể, khi mắc phải nạn nhân có thể bị ngất, co giật hoặc kích động cảm xúc.
Bệnh có thể xảy ra đồng loạt trong một tập thể
Vừa qua, thông tin nhiều học sinh của điểm trường Nà Bản (xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) thường xuyên có biểu hiện lạ, liên tục bị ngất, trở lên hung dữ bất thường, suy kiệt sức khỏe… khiến cho giáo viên, các bậc phụ huynh và chính quyền địa phương lo lắng, dư luận cũng rất quan tâm.
Sau khi trực tiếp đi thăm khám, các bác sĩ bệnh viện Nhi Trung ương bước đầu xác định, các cháu bé trên mắc chứng rối loạn phân ly tập thể. Vậy rối loạn phân ly là gì và nguyên nhân nào khiến các cháu mắc chứng bệnh nêu trên?
Ths.Bs Nguyễn Mai Hương – Phó trưởng khoa Tâm thần (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, rối loạn phân ly là một nhóm các bệnh lý tâm thần thường gặp với tỷ lệ 0,3 - 0,5% dân số. Một trong những điều kiện thuận lợi khiến trẻ mắc chứng bệnh trên chính là do trẻ sống trong môi trường giáo dục không thích hợp, cha mẹ quá nuông chiều hoặc quá khắt khe với con...
Đối với rối loạn phân ly tập thể, BS Hương cho biết bệnh thường xảy ra đồng loạt, khi các trường hợp rối loạn phân ly trong một nhóm hoặc một tập thể như trường học, đám đông.
"Khi một người trong nhóm có biểu hiện của rối loạn phân ly, những người còn lại có xu hướng "bị lan truyền". Sự lan truyền triệu chứng xảy ra trong nhóm người có mối quan hệ nào đó về môi trường hoặc sang chấn, tạo ra hàng loạt ca bệnh", BS Hương phân tích.
Chính vì bệnh xảy ra với nhiều người, cùng lúc và có những biểu hiện bất thường nên bệnh lý này thường gây ra những lo lắng, hoang mang, thậm chí hiểu nhầm trong dư luận và xã hội.
Làm sao để nhận biết khi bị rối loạn phân ly?
Thông thường các triệu chứng của rối loạn phân ly rất đa dạng, xuất hiện và kết thúc đều đột ngột thành từng cơn. Sau đó, lại có khuynh hướng thuyên giảm sau vài tuần, vài tháng, nhưng có thể tái phát trong trường hợp trước đó đã mắc.
Rối loạn phân ly có thể nhận biết qua một số triệu chứng sau:
- Rối loạn vận động: các động tác lắc đầu, gật đầu, co giật, múa vờn, run, tê liệt, vận động tay chân thiếu mục đích, rối loạn phát âm (không nói, khó nói, nói lắp, nói linh tinh không phù hợp)...
- Rối loạn cảm giác: tăng hoặc giảm cảm giác đau quá mức (bệnh nhân thường kêu đau bụng, đau đầu, đau mỏi chân tay... nhưng không tìm được nguyên nhân gây đau)
- Cơn kích động cảm xúc: cười, khóc, gào hét, cảm xúc hỗn độn, nói năng lộn xộn, sợ hãi vô cớ...
- Sững sờ, ngất: bệnh nhận nằm hoặc ngồi bất động trong thời gian dài, không nói và không hoạt động, không có đáp ứng với các kích thích bên ngoài, có thể nhắm hoặc mở mắt, tuy nhiên không bị mất ý thức hoàn toàn
- Các rối loạn lên đồng và bị xâm nhập: bệnh nhân cư xử, nói năng như thể một người khác, hoặc như bị một lực lượng siêu nhiên nào đó điều khiển.
Trong trường hợp phân ly tập thể, các triệu chứng thường gặp là ngất, rối loạn vận động, co giật, cơn kích động cảm xúc.
Rối loạn phân ly thường gặp ở những người có nhân cách yếu, thiếu tự chủ, dễ xúc động, thích được chú ý, nhân cách "nghệ sỹ". Ngoài ra, môi trương giáo dục không thích hợp, gia đình quá bao bọc ,khắt khe hoặc đang trong giai đoạn dậy thì cũng dễ bị rối loạn phân ly.
Hiện nay, rối loạn phân ly chủ yếu được điều trị bằng các liệu pháp tâm lý, kết hợp với nâng cao thể trạng và bồi dưỡng nhân cách, thiết lập môi trường phù hợp. Quá trình điều trị thường cần nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên trì của cán bộ y tế, gia đình và người bệnh.
Cách phòng bệnh rối loạn phân ly
- Rèn luyện tính cách trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, hướng dẫn trẻ biết thương yêu, chia sẻ, đương đầu với khó khăn.
- Gia đình, nhà trường và xã hội tăng cường giáo dục, quản lý con em mình, bồi dưỡng nhân cách, lối sống tốt đẹp, lành mạnh, tính đoàn kết, thân ái, tính tập thể, biết khắc phục khó khăn tránh các stress tâm lí trong sinh hoạt, học tập và công tác.
- Tăng cường các hoạt động ngoại khóa như: ca, múa, nhạc, đi dã ngoại, tập thể dục, chơi các môn thể thao và lao động tập thể…
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý, giảm sức ép từ việc học tập.
- Trong một tập thể cần bố trí tỷ lệ nam, nữ hài hòa.
Theo Phương Lê (Soha/Trí Thức Trẻ)
