Facebook có quan hệ hợp tác chia sẻ dữ liệu với hơn 60 hãng sản xuất thiết bị, cho phép các hãng này truy cập nhiều loại dữ liệu khác nhau của người dùng.
Trong nỗ lực trở thành dịch vụ truyền thông xã hội thống trị thế giới, Facebook đã thỏa thuận cho phép các hãng sản xuất điện thoại và thiết bị khác truy cập vào một lượng lớn thông tin cá nhân của người dùng.
Facebook có quan hệ dạng đối tác chia sẻ dữ liệu với ít nhất 60 nhà sản xuất thiết bị, bao gồm Apple, Amazon, BlackBerry, Microsoft và Samsung trong cả thập kỷ qua, từ trước khi ứng dụng Facebook phổ biến trên điện thoại thông minh.
Mối quan hệ đối tác chưa hề được báo cáo này tiếp tục làm dấy lên lo ngại về chính sách bảo vệ quyền riêng tư của người dùng từ Facebook, theo thỏa thuận năm 2011 với Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC).
Facebook cho phép các công ty sản xuất thiết bị truy cập vào dữ liệu người dùng mà không có sự đồng ý rõ ràng của họ. Một số nhà sản xuất còn có thể truy xuất thông tin cá nhân của bạn từ bạn bè trên Facebook, ngay cả khi bạn tin rằng mình chẳng chia sẻ bất cứ thông tin nào trên Facebook, New York Times phát hiện.
Facebook đang phải chịu sự giám sát chặt chẽ của các nhà lập pháp sau khi một báo cáo vào tháng 3 khẳng định công ty tư vấn chính trị Cambridge Analytica đã lạm dụng thông tin cá nhân của hàng chục triệu người dùng Facebook để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2016.
Lãnh đạo Facebook nói rằng hình thức truy cập khai thác dữ liệu như Cambridge đã bị cắt bỏ vào năm 2015. Tuy nhiên, họ không đề cập đến việc đã cắt bỏ quyền truy cập của các nhà sản xuất điện thoại, máy tính bảng hay chưa.
“Bạn có thể nghĩ rằng Facebook hoặc các nhà sản xuất thiết bị đáng tin cậy”, Serge Egelman - nhà nghiên cứu bảo mật thuộc Đại học California nói. “Vấn đề là ngày càng nhiều dữ liệu được thu thập trên các thiết bị - và nếu nó bị một ứng dụng nào đó truy cập được - nó tạo ra những rủi ro bảo mật nghiêm trọng”.
Đại diện Facebook lập luận rằng cơ chế chia sẻ dữ liệu của họ phù hợp với chính sách bảo mật, cũng như thỏa thuận với FTC, theo New York Times. Họ nói rằng mối quan hệ này được ràng buộc bằng hợp đồng, yêu cầu nghiêm ngặt trong việc hạn chế sử dụng dữ liệu, bao gồm việc không lưu trữ tại bất cứ server nào của đối tác.
Công ty này coi các đối tác sản xuất thiết bị là một hệ sinh thái mở rộng của Facebook, phục vụ hơn 2 tỷ người dùng, quan chức của Facebook nói.
“Các đối tác này vận hành rất khác so với cách các nhà phát triển ứng dụng sử dụng nền tảng của chúng tôi”, Ime Archibong - Phó chủ tịch Facebook nói.
Thực tế, The Times phát hiện ra các nhà sản xuất thiết bị có thể thu thập dữ liệu của bạn bè bạn, ngay cả khi người đó từ chối chia sẻ bất cứ thông tin nào với các bên thứ 3. Trong bài phỏng vấn với NYTimes, một vài cựu kỹ sư phần mềm của Facebook và chuyên gia tỏ ra ngạc nhiên khi chuyện này xảy ra.
“Nó giống như việc bạn đã khóa cửa và yên tâm rằng không ai có thể vào nhà mình. Tuy nhiên, thực tế người thợ khóa đã phân phát chìa khóa cho tất cả bạn bè của bạn để họ đi vào mà không cần bạn cho phép”, ông Ashkan Soltani – nhà nghiên cứu bảo mật, từng là trưởng bộ phận công nghệ của FTC nói.
Trong phần điều trần trước Quốc hội Mỹ hồi tháng 3, CEO Mark Zuckerberg của Facebook nhấn mạnh công ty của ông đặt người dùng là ưu tiên số một. “Bạn nắm giữ mọi nội dung mà bạn chia sẻ trên Facebook. Bạn có toàn quyền quản lý việc ai nhìn thấy nó và chia sẻ nó như thế nào”.
Người phát ngôn của Apple cho biết công ty dựa vào quyền truy cập dữ liệu Facebook để cho phép người dùng đăng ảnh lên mạng xã hội mà không cần mở Facebook. Hãng cũng khẳng định điện thoại của mình không còn quyền truy cập này kể từ tháng 9 năm ngoái.
Samsung, Amazon từ chối trả lời về việc có bất cứ mối quan hệ đối tác chia sẻ dữ liệu nào với Facebook hay không. Đại diện của BlackBerry tuyên bố rằng công ty chỉ sử dụng dữ liệu Facebook để cung cấp cho khách hàng quyền truy cập vào mạng và tin nhắn Facebook. Họ nói rằng công ty không thu thập hoặc khai thác dữ liệu Facebook của khách hàng. “BlackBerry luôn bảo vệ, không khai thác dữ liệu của khách hàng”, vị này nói.
Để thử nghiệm cách các đối tác truy cập dữ liệu riêng tư trên Facebook, The Time sử dụng tài khoản Facebook của một phóng viên – với khoảng 550 bạn - và một chiếc BlackBerry đời 2013, theo dõi xem thiết bị này yêu cầu và nhận loại dữ liệu gì (các thiết bị BlackBerry chạy Android gần đây không còn sử dụng các kênh riêng tư loại này, theo đại diện BlackBerry).
Ngay sau khi kết nối thiết bị với tài khoản Facebook, nó yêu cầu một số dữ liệu như ID người dùng, tên, ảnh, vị trí, email và số điện thoại. Thiết bị này cũng yêu cầu truy cập tin nhắn của anh phóng viên, các tin nhắn phản hồi cũng như tên, ID của từng cá nhân mà anh ta liên lạc.
Dữ liệu này đổ về một ứng dụng có tên là Hub, được thiết kế để giúp người dùng BlackBerry xem tất cả tin nhắn và tài khoản mạng xã hội trong một nơi duy nhất.
Hub cũng yêu cầu - và nhận - dữ liệu từ Facebook. Ứng dụng của BlackBerry truy cập tên của toàn bộ bạn bè Facebook từ anh phóng viên, lấy những thông tin như ID, sinh nhật, lịch sử làm việc và học tập và thời điểm họ online.
Thiết bị này thu thập thông tin của tổng cộng gần 295.000 người dùng Facebook, phần lớn là bạn, hoặc bạn của bạn người phóng viên. Tổng cộng, Facebook cho phép thiết bị BlackBerry truy cập hơn 50 loại thông tin về người dùng và bạn bè họ, The Times cho hay.
Theo Đức Nam (Tri Thức Trực Tuyến)
